ಬ್ಲೇಕ್ ತನ್ನ ಬರವಣಿಗೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಿದ ಮಾತೊಂದಿದೆ. ‘ಇದು ನನ್ನದು, ಆದರೆ ನನ್ನದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ.’ ನನ್ನಲ್ಲಿ ಹರಳುಗೊಳ್ಳುವ ಕೃತಿ ಅಪರೂಪವಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿ ಸಾರ್ಥಕ ಭಾವನೆ ತಂದಾಗ ಬ್ಲೇಕ್ ಮಾತು ನೆನಪಾಗುತ್ತದೆ. ಅದೆಷ್ಟು ಓದಿ, ಓಡಾಡಿ, ನೋಡಿ, ಮಾತಾಡಿ, ಮರೆತು, ನೆನೆದು, ಸುಮ್ಮನಿದ್ದು, ಒಣಗಿ, ಚಿಗುರಿ ಕೃತಿಯೊಂದು ಹುಟ್ಟುತ್ತದೆ. ಇದು ವಿಚಿತ್ರವಾದ್ದು. ವಿನಯದಲ್ಲಿ ಕಾದು, ಬಂದಾಗ ಬೆರಗಿನಲ್ಲಿ ಸ್ವೀಕಾರಮಾಡಬಲ್ಲಂತೆ ನಮ್ಮ ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು ತೆರೆದಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿರುವುದೇ ಸೃಜನಶೀಲತೆಯ ಹಿಂದಿರುವ ನೈತಿಕತೆ.
ಕನ್ನಡದ ಜೀರ್ಣಾಗ್ನಿ ಹಿಂದೆ ಸಂಸ್ಕೃತವನ್ನೂ, ನಮ್ಮ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಯೂರೋಪನ್ನೂ ಮೈಗೂಡಿಸಿಕೊಂಡ ಪರಿಯನ್ನು ಕಥಿಸಲು ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಎಷ್ಟೋ ಮುಖ್ಯಹೆಸರುಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಕೈಬಿಟ್ಟು ಹೋಗಿರಬಹುದು. ಮೈಸೂರಿನ ಕಾಫಿಹೌಸಿನಲ್ಲಿ, ಬೆಂಗಳೂರಿನ ವೈ‌ಎನ್‌ಕೆ ಜೊತೆಗಿನ ಚುರುಕಾದ ಅರ್ಧರ್ಧ ಮಾತುಗಳೇ ಸಾಕಾಗುತ್ತಿದ್ದ ಸಂವಾದಗಳಲ್ಲಿ, ಧಾರವಾಡದ ಮನೋಹರ ಗ್ರಂಥಮಾಲೆಯ ಮಹಡಿ ಮೇಲೆ ಬೇಂದ್ರೆಯವರು ತಮ್ಮ ವಿಲಕ್ಷಣ ವೈಚಾರಿಕತೆಯ ಅಕ್ಷಯ ಬತ್ತಳಿಕೆಯನ್ನು ಬಿಚ್ಚುತ್ತಿರುವಾಗ, ಜಿಬಿ ಜೋಷಿಯವರು ಕಣ್ಣ ಮುಚ್ಚಿ ಆಲಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ, ಡಾ. ಅಮೂರ್ ಬೇಂದ್ರೆಯವರನ್ನು ನಮ್ಮ ಹೊಸ ವೈಚಾರಿಕತೆಯ ಯುಗಕ್ಕೆ ಚುರುಕಗೊಳಿಸುವಂತೆ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದಾಗ, ಶಾಂತಿನಾಥ ದೇಸಾಯರ ‘ಮುಕ್ತಿ’ಯ ನವ್ಯತೆಗೆ ಅತ್ಯುತ್ಸಾಹದಿಂದ ನಾವು ಎದುರಾದಾಗ ಪಡೆದುಕೊಂಡ ಹೊಸ ಚಿಂತನೆಯ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಕೃತಜ್ಞ ಭಾವನೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಮರಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ…
ಒಂದು ಕಾಲವನ್ನು ಅದರ ಎಲ್ಲ ವಿವರಗಳಲ್ಲೂ ದಾಖಲಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದ ಕಥನವೆಂದು ಇದನ್ನು ತಿಳಿಯಬಾರದು. ಒಬ್ಬ ಲೇಖಕನ ಅನುಭವದ ಕಥನ ಮಾತ್ರ ಇದು. ಕನ್ನಡವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಬೇಕೆಂಬ ಭರದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಆಧುನಿಕಗೊಳಿಸುವ ನನ್ನಂತಹ ಕೆಲವರ ಪ್ರಯತ್ನದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲೇ ಐರೋಪ್ಯವಾದ ಆಧುನಿಕಕ್ಕೆ ಹೊರತಾದ್ದದ್ದು, ಮೀರಿದ್ದು, ಕನ್ನಡದ ದೇಸಿಯಿಂದ ಮಾತ್ರ ಹುಟ್ಟಬಹುದಾದಂತದ್ದು ಹೇಗೆ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಯಿತೆಂದು ತೋರಿಸಲು ವಿಭಿನ್ನ ಪ್ರತಿಭೆಯ ಲೇಖಕರನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಹೆಸರಿಸಿದ್ದೇನೆ. ಈ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ಕುವೆಂಪು ಕಾರಂತ, ಮಾಸ್ತಿ, ಶ್ರೀರಂಗರಂಥವರೂ ಸೃಜನ ಶೀಲರಾಗಿಯೇ ಉಳಿದಿದ್ದರು. ನಾವು ಅವರಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾದಂತೆ ಅವರೂ ನವ್ಯವನ್ನೂ ಟೀಕಿಸುತ್ತಲೇ ನವ್ಯದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾದರೇ ? ನವ್ಯ ಕಾವ್ಯದ ಗುಣವನ್ನು ಗದ್ಯದಲ್ಲಿ ತಂದು ಕಥೆ ಕಾದಂಬರಿಗಳನ್ನು ಧ್ವನಿಪೂರ್ಣ ಮಾಡಬೇಕೆಂಬ ಪ್ರಯತ್ನ ಮುಂದೆ ಬಂಡಾಯ, ದಲಿತ, ಮಹಿಳಾ ಚಳವಳಿಗೂ ಹರಡಿ ನವೋದಯ ಕಾಲದಿಂದ ಈವರೆಗೆ ಬಿರುಕಿಲ್ಲದ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ರಚನೆಗೆ ಕಾರಣವಾದ್ದನ್ನು ನಾವೀಗ ಕಾಣಬಹುದೇ ? ಇವು ಮುಖ್ಯ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳೆಂದು ನನಗನ್ನಿಸಿದೆ.
ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಭಾಷೆ ತಂದ ಆಧುನಿಕತೆ ಇಲ್ಲದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಾವೇನೂ ಬರ್ಬರರಾಗಿರಲ್ಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಇವತ್ತು ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಹೇಳಬೇಕೆನ್ನುವಷ್ಟು ಆ ನವೋದಯ, ಅಥವಾ ನವ್ಯದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅನ್ನಿಸದೇ ಇದ್ದರೂ ಕುವೆಂಪು, ಬೇಂದ್ರೆ, ಕಾರಂತ ಅಡಿಗ – ಈ ಎಲ್ಲರಲ್ಲೂ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಇಡೀ ಇತಿಹಾಸ ಜೀವಂತವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿತ್ತು ಎಂಬುದರ ಅರಿವು ನಮಗೆಲ್ಲರಿಗೂ ಇತ್ತೆಂದು ಹೇಳಬೇಕಾದ್ದು ಅಗತ್ಯ. ಬೇಂದ್ರೆಯ ಸಂವೇದನೆಯಂತೂ ಎಲ್ಲದಕ್ಕೂ, ಶೆಲ್ಲಿಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ಶರೀಫನ ವರೆಗೂ, ಸಂಸ್ಕೃತಕ್ಕೂ, ಜಾನಪದಕ್ಕೂ, ವೇದಕ್ಕೂ ವಚನಕ್ಕೂ, ಸ್ಪಂದಿಸಬಲ್ಲುದಾಗಿತ್ತು ಎನ್ನುವುದು ಅಚ್ಚರಿ ಹುಟ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಬೇಂದ್ರೆ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುವಾಗ ಮಧುರಚೆನ್ನರನ್ನು ಮರೆಯುವುದು ಸಾಧ್ಯವೇ ? ಮತೀಯವಾಗದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮದ, ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದಾದ ವಿಲಕ್ಷಣ ರೂಪಕ ಪ್ರತಿಭೆಯ ಮಾಂತ್ರಿಕ ಶಕ್ತಿಯ ಕವಿಗಳು ಇವರು.
ಹಾಗೆ ನೋಡಿದರೆ ಇದರಲ್ಲಿ ಅಚ್ಚರಿ ಏನಿದೆ ? ಕರ್ನಾಟಕದ ಎಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ಯಾರೋ ಕವಿ ಇದ್ದ, ಯಾರೋ ಲಿಂಗಾಯತ ಸಂತರೋ ದಾಸರೋ ಇದ್ದರು. ಈಗಲೂ ಬೆಂಗಳೂರಲ್ಲೋ ಮೈಸೂರಲ್ಲೋ ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾದವರು ಯಾವುದೋ ಸಣ್ಣ ಊರಲ್ಲೋ, ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲೋ ಹುಟ್ಟಿ ಕನ್ನಡ ಮಾಧ್ಯಮದ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಲಿತು ಓದಿ ಬೆಳೆದವರು ಅಲ್ಲವೇ ? ಈ ಸರಳ ಸತ್ಯಗಳನ್ನು ನಾವು ವಿಮರ್ಶೆಯಲ್ಲಿ ಮರೆಯಬಾರದು. ಸಾಹಿತ್ಯ ಜೀವಂತವಾಗಿ ವರ್ತಮಾನ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಸ್ಪಂದಿಸುವಾಗ ಒಬ್ಬ ಲೇಖಕ ಇನ್ನೊಬ್ಬನಿಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿ ಒಟ್ಟೂ ಜೀವನದ ಸತ್ಯವನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಡುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ. ಈ ಸೋಜಿಗ ಎಲ್ಲ ಜೀವಂತ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಂಪರೆಗೆ ಅನ್ವಯಿಸುವಂತಹುದು.
ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಇನ್ನೂ ಒಂದು ಕೇಂದ್ರವಾದ ತುಮಕೂರು
ಭಾರತ ಬಹು ಕೇಂದ್ರಿತ ರಾಷ್ಟ್ರ ; ದೆಹಲಿ ಮಾತ್ರ ಅದರ ಕೇಂದ್ರವಲ್ಲ. ಕರ್ನಾಟಕವೂ ಭಾರತ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಇನ್ನೊಂದು ಕೇಂದ್ರ. ಹಾಗೆಯೇ ಜಗತ್ತಿನ ವಾಣಿಜ್ಯೋದ್ಯಮಿಗಳ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಬೆಂಗಳೂರು ಮಾತ್ರ ಖಂಡಿತ ಕರ್ನಾಟಕದ ಏಕ ಕೇಂದ್ರವಲ್ಲ. ಕರ್ನಾಟಕದ ಊರೂರು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಕೇಂದ್ರಗಳೇ. ಭಾರತಕ್ಕೆ ಗುಬ್ಬಿ ವೀರಣ್ಣನನ್ನು ಕೊಟ್ಟ ಗುಬ್ಬಿಯೂ ಭಾರತ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಕೇಂದ್ರವೇ.
ಬೆಳ್ಳಾವೆ ನರಹರಿ ಶಾಸ್ತ್ರಿಗಳು, ನನ್ನ ಎಳೆಯ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಕಂಸನನ್ನು ಕಣ್ಣಿಗೆ ಕಟ್ಟಿಸುತ್ತಿದ್ದ ನಟಭಯಂಕರ ಗಂಗಾಧರ ರಾಯರು ತುಮಕೂರಿನವರಾಗಿದ್ದು ಇಡೀ ಕರ್ನಾಟಕದವರಾದರು. ಶ್ರೀನಿವಾಸರಾಯರ ನಿಟ್ಟೂರೂ ಭಾರತದ ಕೇಂದ್ರವೆ. ಹಲವಾರು ವೀರಶೈವ ಚಿಂತಕರನ್ನೂ, ಸಾಹಿತಿಗಳನ್ನೂ ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪಡೆದಿದ್ದ ಈ ತುಮಕೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಗೂಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಸಿದ್ಧವೀರಣ್ಣ ಒಡೆಯರು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ ಘಟ್ಟಿವಾಳಯ್ಯ ಪ್ರಸಂಗ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಬಂಡಾಯ ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಕುರಿತ ಗಂಭೀರವಾದ ವಾಗ್ವಾದವಾಗಿದೆ. ವಚನಕಾರರನ್ನು ನೆನಪುಮಾಡುವ, ಎಲ್ಲ ಜಾತಿಯ ಸಾವಿರಾರು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಅನ್ನದಾನವನ್ನೂ ವಿದ್ಯಾದಾನವನ್ನೂ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಸಿದ್ಧಗಂಗೆಯ ಸ್ವಾಮಿಗಳು ತುಮಕೂರಿನವರು. ಕರ್ನಾಟಕದ ಎಲ್ಲ ಮಠಾಧೀಶರಿಗೂ ಇವರು ಆದರ್ಶಪ್ರಾಯರು.
ಕನ್ನಡ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪ್ರಾಧಿಕಾರದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಬರಗೂರು ರಾಮಚಂದ್ರಪ್ಪ ಈ ಜಿಲ್ಲೆಯವರು. ಡಾ.ಚಿದಾನಂದ ಮೂರ್ತಿ, ಡಾ.ಶಿವರುದ್ರಪ್ಪ ಅಂತಹ ಅಧ್ಯಾಪಕರನ್ನೂ ಲೇಖಕರನ್ನೂ ಶಿಷ್ಯರಾಗಿ ಪಡೆದಿದ್ದ ತಿನಂಶ್ರೀಯವರನ್ನು ತಮ್ಮವರೆಂದು ತುಮಕೂರು ಗೌರವಿಸುತ್ತದೆ.
ದಲಿತ ಜನಾಂಗದ ಸ್ವಾಭಿಮಾನದ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಸಂಸ್ಥೆ ಇಲ್ಲಿನ ಸಿದ್ಧಾರ್ಥ ಸಂಸ್ಥೆ. ಈ ಸಭೆಯಲ್ಲೇ ತುಮಕೂರಿನಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿರುವ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಾಗಿರುವ, ಹಲವು ಉದ್ಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ ನಿರತರಾದ ಎಷ್ಟೋ ಸಾಹಿತಿಗಳು, ಸಾಹಿತ್ಯದ ಗಂಭೀರ ಓದುಗರು ಇದ್ದಾರೆ. ನನಗೆ ವೈಯಕ್ತಿಕವಾಗಿ ಪ್ರಿಯರಾದವರು, ಸಾ.ಶಿ.ಮರುಳಯ್ಯ, ಸಣ್ಣಗುಡ್ಡಯ್ಯ, ವೀಚಿ, ಕೆ.ಬಿ.ಸಿದ್ಧಯ್ಯ ಮುಂತಾದವರು, ತುಮಕೂರಿನಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಎಲ್ಲರೂ ಪ್ರಾಯಶಃ ಕನ್ನಡಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಓದಿದವರಿರಬೇಕೆಂಬ, ಕನ್ನಡದ ದೇಸಿಗೆಷ್ಟೋ ಈಗ ಮಾರ್ಗವಾಗಿಹೋದ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೂ ತೆರೆದುಕೊಂಡವರು ಎಂಬ ನನ್ನ ಊಹೆ ತಪ್ಪಿರಲಾರದು.
ಆದರೂ ಯಾಕೆ ಆತಂಕ?
ಮುಂದೊಂದು ದಿನ ಎಲ್ಲ ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳೂ, ಕನ್ನಡವಂತೂ ಖಂಡಿತವಾಗಿ, ಬಹುಪಾಲು ವಿದ್ಯಾವಂತರಿಗೆ ಅಡುಗೆಮನೆಯ ಭಾಷೆಯಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಬಳಕೆಯಾಗಿ ಉಳಿಯಬಹುದೆಂಬ ಆತಂಕ ನನ್ನಂಥವರಿಗೆ ಇದೆ. ವಿಪರ್‍ಯಾಸವೆಂದರೆ, ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಹಾಗಾಗದಂತೆ ತಡೆಯಬಲ್ಲವರು ವಿದ್ಯಾವಂತರೂ ಭಾಗ್ಯವಂತರೂ ಆದ ನಮ್ಮಂಥ ಜನರಲ್ಲ; ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಓದಬೇಕೆಂಬ ಆಸೆಯಿದ್ದರೂ ಓದಲಾರದ ಹಳ್ಳಿಯ ಹಿಂದುಳಿದವರು ಮತ್ತು ಬಡವರು ಕನ್ನಡವನ್ನು ಉಳಿಸಿಯಾರು. ಕನ್ನಡಮಾತಿನ ಕಸುವನ್ನು ಚರಿತ್ರೆಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದವರು ಇವರೇ. ಬಡಜನರ ಬಗ್ಗೆ ಕನಿಕರಪಡುವುದು ಮಾತ್ರ ಸಲ್ಲದು, ಗೌರವದಿಂದಲೂ, ಭರವಸೆಯಿಂದಲೂ ಅವರನ್ನು ನೋಡುವುದು ಅವಶ್ಯವೆನ್ನಲು ಈ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಹೇಳಿ, ಮುಂದಿನ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುತ್ತೇನೆ.
ಮೌಖಿಕ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಬೇರುಗಳನ್ನು ಪಡೆದ ಈ ಜನ ಈಗ ಅನಕ್ಷರಸ್ಥರಾಗಿ ಮಾತ್ರ ನಮಗೆ ಕಾಣುತ್ತಾರೆ. ಹಿಂದೊಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ವೇದಗಳನ್ನು ಬಾಯಿಪಾಠಮಾಡಿ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದ ಅನೇಕ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು ಅನಕ್ಷರಸ್ಥರಾಗಿದ್ದರೆಂದೂ, ಬೌದ್ಧರು ಮಾತ್ರ ಅಕ್ಷರಸ್ಥರಾಗಿರುವುದು ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿತ್ತೆಂದೂ ಕುರ್ತಕೋಟಿ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. (ನೋಡಿ: ಮಾತುಕತೆ, ೬೦) ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅನಕ್ಷರಸ್ಥನಾಗಿರುವುದರಲ್ಲಿ ಅಪಾಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದಿರಬಹುದು. ಆದರೆ ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅನಕ್ಷರಸ್ಥ ನಿರ್ಗತಿಕ; ಎಲ್ಲರ ಶೋಷಣೆಗೆ ಒಳಗಾಗುವ ಬಡಪಾಯಿ.
ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಓಲೈಸಿ ಮತ್ತೆ ಮರೆತು ಬಿಡುವ, ಅವರು ಕುಡಿಸಿದ್ದನ್ನು ಯಥೇಚ್ಛ ಕುಡಿದು, ಆದರೆ ಎಲ್ಲರ ನಿರೀಕ್ಷೆ ಮೀರಿ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ತಮ್ಮ ಇಚ್ಚೆಯಂತೆ ಓಟುಮಾಡಿ ಅಚ್ಚರಿಹುಟ್ಟಿಸುವ, ಭಾರತದ ಈ ಬಡಜನತೆ ಬಗ್ಗೆ ಇಷ್ಟು ಹೇಳಿಯೂ ಇನ್ನೊಂದು ಮಾತನ್ನೂ ಹೇಳದಿದ್ದರೆ ತಪ್ಪಾಗುತ್ತದೆ. ಅಮೇರಿಕಾದಲ್ಲಾಗಲೀ, ಮುಂದುವರೆದ ಯೂರೋಪಿನಲ್ಲಾಗಲೀ ಈ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಿನ ಬಡವರು ಇಲ್ಲಿನವರಂತೆ ತೀರಾ ಹೊಟ್ಟೆಗೇನೂ ಸಿಗದಂತೆ ಹಸಿದಿರಬೇಕಾದ್ದಿಲ್ಲ, ನಿಜ. ಆದರೆ ಆ ಶ್ರೀಮಂತ ದೇಶಗಳ ಬಡವರು ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಯಾವ ಉಮೇದೂ ಇರದವರಂತೆ ಕಂಗೆಟ್ಟು ನಿರ್ವಿಣ್ಣರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಭಾರತದ ಬಡಜನತೆಯಾದರೋ ಸಿಟ್ಟಿಗೇಳುವ, ದಂಗೆಯೇಳುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡವರಂತೆ ತೋರುವುದಿಲ್ಲ. ಭಾರತದ ನಿತ್ಯೋತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಇವರು ಹುಟ್ಟಿಸಬಲ್ಲ ಭರವಸೆಯಲ್ಲೇ, ಇವರು ತೋರಬಲ್ಲ ಪ್ರೀತಿಯ ಧಾರಾಳದಲ್ಲೇ ಗಾಂಧಿಯ ಶಕ್ತಿಯಿದ್ದದ್ದು; ಅಂಬೇಡ್ಕರರ ದಲಿತ ಸಂಘಟನೆ ಸಾಧ್ಯವಾದದ್ದು. ನಮ್ಮ ಅನೇಕ ಸಂತ ಕವಿಗಳು ಇವರ ನಡುವೆಯೇ ಹುಟ್ಟಿ ಬೆಳೆದದ್ದು; ಜನಪದ ಮಹಾಕಾವ್ಯಗಳು, ಗಾದೆಗಳು, ಉಲ್ಲಾಸದ ಮಾತಿನ ವಿವಿಧ ಬಗೆಗಳು ಇವರ ನೆನಪಿನಲ್ಲೇ ಉಳಿದು ಬಂದದ್ದು.
ನಮ್ಮ ನಾಗರಿಕತೆಯ ತೋರುವ ಜಗಲಿಯಲ್ಲಿ ಅಳಿದ ಪರಕೀಯರ ಗುರುತುಗಳಿದ್ದರೆ, ಚರಿತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ದಾಖಲಾಗದ ಸಮೃದ್ಧ ಹಿತ್ತಲಿನಲ್ಲಿ ಹಿಂದುಳಿದ ಜಾತಿಗಳ, ದಲಿತರ, ಮಹಿಳೆಯರ ಅನುಭವದ ದ್ರವ್ಯ ನಾಗರಿಕತೆಯ ಜಗಲಿಯನ್ನೇರಲು ಕಾದಿದೆ. ನಮ್ಮ ಸಮುದಾಯದಿಂದ ಹುಟ್ಟಿ ಬರುವ ನವ ಶಿಕ್ಷಕರು ಈಗಾಗಲೇ ಸವಕಲಾದ ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಜೀವಂತ ಮಾತಿನ ಕಾವು ತಂದಿದ್ದಾರೆ; ದಣಿದ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರಕಾರಗಳಿಗೆ ಹೊಸ ಚೇತನ ತುಂಬಿದ್ದಾರೆ. ವಚನ ಚಳವಳಿಯ ನಂತರ ನಮ್ಮ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಜಾತಿಯಿಂದಲೂ, ವರ್ಗಗಳಿಂದಲೂ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಲೇಖಕರು ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಬಂಡಾಯ ಮತ್ತು ದಲಿತ ಚಳವಳಿಗಳು, ಈಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ತ್ರೀವಾದಿ ಚಳವಳಿ ಅತಿರೇಕದ ನಿಲುವುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಂತೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಕಂಡಾಗಲೂ ಇಡೀ ಒಂದು ಜನಾಂಗದ ಅರಿವಿನ ಸ್ಫೋಟಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ. ಹೇಳಲೇಬೇಕಾದ್ದನ್ನು ಅತಿಮಾಡಿ ಹೇಳಿದರೂ ಸರಿಯೆ; ಯಾಕೆಂದರೆ ಅತಿಗಳು ಸತ್ಯದ ಬಾಗಿಲನ್ನು ತೆರೆಯುತ್ತವೆ ಎಂಬ ಅರ್ಥಬರುವ ಮಾತನ್ನು ಬ್ಲೇಕ್ ಕವಿ ಹೇಳಿದ್ದನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ನೆನೆಯಬೇಕು. ಈ ಲೇಖಕ ಲೇಖಕಿಯರು ರೂಪಕ ಪ್ರತಿಭೆ ಪಡೆಯದವರಾಗಿದ್ದಾಗ, ಕಿರುಚುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲದೆ, ವಸಾಹತುಶಾಹಿಯ ನೆರಳಿನಿಂದ ನಮ್ಮ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಹೊರ ತರಬಲ್ಲವರಾಗುತ್ತಾರೆ.
ಮೇಲಿನ ಮಾತುಗಳನ್ನು ನಮ್ಮನ್ನು ನಾವೇ ರಂಜಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಲೀ, ಸಮಾಧಾನ ತಂದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಲೀ ಹೇಳಕೂಡದು. ಬದಲಾಗಿ, ನಮ್ಮ ವರ್ಗಗಳ ಹಿತಸಾಧನೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲೆಂದು ನಮ್ಮ ಜನರಿಂದ ಆದಷ್ಟು ದೂರವಾಗುವ ಸನ್ನಾಹದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಭಾಷೆಯಿಂದಲೇ ದೂರವಾಗಲು ಹೊಂಚುವ ಜನ ಎಷ್ಟು ಭಾಗ್ಯಶಾಲಿಗಳೆಂದು ಸದ್ಯ ಕಾಣಲು ತೋರಿದರೂ ಅವರಿಗಿಂತ ಶಾಶ್ವತವಾದದ್ದು ನಮ್ಮ ನಡುವೆ ಇದೆಯಲ್ಲವೇ ಎಂಬ ಆತಂಕ ಪೂರ್ಣ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿ ನಾವು ಕಾಣಬೇಕಾದ ಸತ್ಯವಿದು.
ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸದಿಂದ ಮಾತ್ರ ನಾವು ಉದ್ಧಾರವಾಗುತ್ತೇವೆಂದು ತಿಳಿದ ರಾಜಾರಾಮ ಮೋಹನರಾಯರನ್ನು ಗಾಂಧೀಜಿ ಕುಬ್ಜರೆಂದು ಕರೆದು ಠಾಕೂರರ ಬೇಸರಕ್ಕೆ ಕಾರಣರಾಗಿದ್ದರು. ಗಾಂಧೀಜಿ ಅದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರವಾಗಿ, ತನ್ನನ್ನೂ ಒಬ್ಬ ಕುಬ್ಜನೆಂದು ಕರೆದುಕೊಂಡು, ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಬಾರದಿದ್ದ ತುಳಸಿದಾಸರಿಗೂ, ಕಬೀರರಿಗೂ ಸಮನಾದ ಎತ್ತರದವರು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಕಲಿತವರು ಎಷ್ಟು ಜನರಿದ್ದಾರೆ ಎಂದಿದ್ದರು.
ಇದು ಸತ್ಯವಾದ, ಹೇಳಲೇಬೇಕಾದ ಮಾತು. ನಾವು ಮರೆಯಬಾರದ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ಪ್ರಪಂಚದ ಸದ್ಯದ ಸತ್ಯಗಳೂ ಇವೆ. ಸತ್ವ ಕಳೆದುಕೊಂಡ ಭೂತಕಾಲದಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಲು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತದ ಚೌಕಟ್ಟಿನಿಂದ ನಮ್ಮ ಸಾಹಿತ್ಯಗಳನ್ನು ಪಾರುಮಾಡಲು, ಆಂಗ್ಲ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸವನ್ನು ನಾವು ರಾಜಾರಾಮ ಮೋಹನರ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡೇ ಬಂದಿದ್ದೇವೆಯೆಂಬುದನ್ನೂ, ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಬಾರದ ಪರಮಹಂಸರನ್ನು ಅವತಾರಪುರುಷನೆಂದು ಪೂಜಿಸುವ ಕುವೆಂಪು ಅವರೇ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸದಿಂದ ತಾನು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಕೊಟ್ಟಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಗೊಬ್ಬರಹೊರುವುದು ತಪ್ಪಿತೆಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆಂಬುದನ್ನೂ- ಇವೆಲ್ಲವೂ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳೆಂಬುದನ್ನೂ ನಾವು ತಿಳಿದಿರಬೇಕು. ಜೊತೆಗೇ ಜಾಗತೀಕರಣದ ಎಲ್ಲ ಭಾಷೆಗಳೂ ಇಂಗ್ಲಿಷಿಗೆ ಅಧೀನವಾಗಿ ಬಿಡುವ, ಅಧೀನವಾಗಿ ಆಶಯದಲ್ಲಿ ಕುಬ್ಜವಾಗಿ ಬಿಡುವ ಕಾಲವನ್ನು ಮುಟ್ಟಿಬಿಟ್ಟಿದ್ದೇವೆಂದೂ ಅರಿಯಬೇಕು. ಹೀಗೆ ಅರಿತುಕೊಂಡ ನಾವು ಯಾವ ಅನುಸಂಧಾನದ ಮುಖೇನ ಇತ್ತು ಕಾಲದ ಗತಿಯ ಫಲವಾಗಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಅಪಾರವಾದ ಚೈತನ್ಯವನ್ನು ಪಡೆದ ಅನಿಷ್ಟ ಶಕ್ತಿಗಳ ಜೊತೆ ಹೇಗೆ ತೊಡಗಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ಕುರಿತು ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಚಿಂತಿಸಬೇಕು.
ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆ ಮೂಲಕ ನಮ್ಮ ವೈಚಾರಿಕತೆ ಎದುರಿಸಬೇಕಾಗಿ ಬರುವ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ವಿವರಿಸಬಹುದು. ಆsನಿಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ತಾಲಿಬಾನ್ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬರಲು ಕಾರಣ ಅಮೇರಿಕನ್ ಸರ್ಕಾರದ ಕುಟಿಲ ರಾಜಕಾರಣ. ಅಮೆರಿಕನ್ ವರ ಪಡೆದು ಭಸ್ಮಾಸುರನಾದ ತಾಲಿಬಾನ್ ತನ್ನ ಕ್ರೌರ್ಯದ ಪರಮಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅಮೇರಿಕಾದ ಶಕ್ತಿಯ ಸಂಕೇತವಾದ ಶಿಖರಗಳಿಗೇ ಬೆಂಕಿ ಇಟ್ಟು ಸುಟ್ಟಿತು. ಪರಾರ್ಥದ ಸೋಗಿನಲ್ಲಿ ತಾಲಿಬಾನನ್ನು ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ತಂದ ಅಮೇರಿಕನ್ ಸರ್ಕಾರವೇ, ಪರಾರ್ಥ ಸಾಧಿಸುವ ವೀರಾವೇಶದಲ್ಲಿ ತಾಲಿಬಾನನ್ನು ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ಇಳಿಸಿತು. ಏತನ್ಮಧ್ಯೆ ವಿಚಿತ್ರ ಹಿಂಸೆಗೆ ಗುರಿಯಾಗಿದ್ದ ಆಫ್ಗಾನಿಸ್ಥಾನದ ಮಹಿಳೆಯರು ಉಸಿರಾಡುವಂತಾಯಿತು. ಅಮೆರಿಕನ್ ಆಡಳಿತದ ಬಗ್ಗೆ ನಮ್ಮ ಆರೋಪ ಏನೇ ಇರಲಿ, ಮುಖದ ಮುಸುಕನ್ನು ತೆಗೆದೊಗೆದು ಓಡಾಡುವ ಮುಸ್ಲಿಮ್ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ ನಾವು ಸಂತೋಷ ಪಡುವುದಿಲ್ಲವೇ? ಭಯೋತ್ಪಾದಕರಿಂದ ತಲ್ಲಣಗೊಂಡಿದ್ದ ಭಾರತದ ಕೂಗೂ ಪ್ರಪಂಚಕ್ಕೆ ಕೇಳಿಸುವಂತಾಯಿತಲ್ಲವೇ? ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಆಧುನಿಕಗೊಳ್ಳುವಂತೆ ಒತ್ತಡ ಹುಟ್ಟಿತಲ್ಲವೆ? ಚರಿತ್ರೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ರೀತಿ ವಿಚಿತ್ರವಾದ್ದು.
ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯರು ಏನನ್ನು ಚರಿತ್ರೆಯೆಂದು ತಿಳಿದು ವೈಭವೀಕರಿಸುತ್ತಾರೊ ಅದರ ಹಂಗಿಲ್ಲದೆ ನಾವು ಬದುಕಿದ ಕಾಲ ಒಂದಿತ್ತು. ನಮ್ಮ ದೊಡ್ಡ ವಿಮರ್ಶಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದ ಕೀರ್ತಿನಾಥ ಕುರ್ತಕೋಟಿಯವರು ಈಚಿಗೆ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಮನೋಜ್ಞವಾಗಿ ಮಾತಾಡಿದ್ದಾರೆ. (ನೋಡಿ: ಮಾತುಕತೆ, ೬೦) ಅವರು ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಆಡಿದ ಒಂದು ಮಾತು ನನಗೆ ಬಹು ಮುಖ್ಯವೆನ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಆಧುನಿಕತೆಯ ಹಂಬಲದಿಂದಾಗಿ ನಾವು ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯರು ಯಾವುದನ್ನು ಚರಿತ್ರೆಯೆಂದು ಭಾವಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೊ, ಅದರೊಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿಬಿಟ್ಟಿದ್ದೇವೆ. ಈಗ ಹಿಂದಿರುಗುವಂತಿಲ್ಲ. ಕುರ್ತಕೋಟಿ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ: ‘ಆಧುನಿಕತೆ ಅನಿವಾರ್ಯ. ಆಧುನಿಕತೆಯನ್ನು ಆಧುನಿಕತೆಯ ಮೂಲಕವೇ ಪರಿಹರಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.’
ಚರಿತ್ರೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನೊಂದು ಮಾತು : ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಸಂಸ್ಕೃತ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಕೃತದ ಜಗತ್ತು ಭಾರತದ ಹಲವಾರು ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ- ಎಲ್ಲವೂ ಒಂದೆಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲದಿದ್ದರೂ- ವಿಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗತೊಡಗಿ ಪಂಪ, ಕುಮಾರವ್ಯಾಸ, ವಚನಕಾರರು, ದಾಸರು, ತುಳಸೀದಾಸ, ಕಬೀರ್, ನಾನಕ್, ತುಕಾರಾಮ್, ಜ್ಞಾನೇಶ್ವರ ಇತ್ಯಾದಿ ಕೃತಿಕಾರರ ಸಮೃದ್ಧಿಯನ್ನೂ, ಬಹುತ್ವವನ್ನೂ ತಂದಿತು. ಸ್ವಲ್ಪಸಮಯದ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಯೂರೋಪಿನಲ್ಲೂ ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಲೋಕ ಒಡೆದು ಶೇಕ್ಸ್‌ಪಿಯರ್, ಡಾಂಟೆಯಂಥವರ ಹುಟ್ಟಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಈ ಎರಡನೆಯ ನಮ್ಮ ಸಹಸ್ರಮಾನದಲ್ಲಿ, ಜಾಗತೀಕರಣದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಭಾಷೆಯ, ಒಂದೇ ರುಚಿಯ ಕಳೆಗುಂದಿದ ಹಿಂದಿನ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಜಗತ್ತು ಹೊರಳುತ್ತಿದೆಯೆ? ಇದಕ್ಕೆ ಮನುಷ್ಯಸ್ವಭಾವದಲ್ಲೇ ತಡೆಯಿಲ್ಲವೆ?
ಕಾಲಕ್ಕೆ ಎದುರಾಗುವುದು ಸುಲಭವಲ್ಲ ; ಆದರೆ ಜಾಗತೀಕರಣ ತರುವ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಏಕರೂಪತೆಯ ದಣಿವು ತಂದೀತು ಎಂಬ ಸಮಾಧಾನ ಕೆಲವರಿಗೆ ಇದೆ. ಸಂಕಲ್ಪಬಲದ ಜಾಗರಣೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಾದರೂ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಎದುರಾದಾರು. ಹಲವು ಉಪಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಲದ ಜೊತೆ ನಾವು ನಡೆಸುವ ಅನುಸಂಧಾನದಲ್ಲಿ ಬಹುಜನ ಹಿತದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ, ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ನಾಗರಿಕತೆಗಳಿಗೆ ಪರ್ಯಾಯವಾದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿದೆ.
ಸಂಕಟದಲ್ಲಿ ನಾವು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಪರ್ಯಾಯವಿದು. ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಹಸಿವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತಾಡಿದೆ. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾದ ಮೂಢ ನಂಬಿಕೆಗಳಿಗೆ ವಿರೋಧವಾಗಿ ಚಲಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಮನಸ್ಸುಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಆಳವಾಗಿ ಸ್ಪಂದಿಸುವ ಗುಣವಿರುತ್ತಿದ್ದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದವರು ನನ್ನಂಥವರು. ಆಧುನಿಕತೆಯ ಹಸಿವು ಸಮಾನತೆಯ ಹುಡುಕಾಟಕ್ಕೂ, ನಮ್ಮ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಜಾಗೃತಿಗೂ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಕಾಲವದು. ಈಗ ಕಾಲ ಬದಲಾಗಿದೆ.
ಹಸಿವೋ? ತೆವಲೋ?
ಹಿಂದೆ ಹಸಿವಾಗಿದ್ದ ‘ಆಧುನಿಕತೆ’ ಈಗ ತೆವಲಾಗಿದೆ. ಹೇಗಾದರೂ ನಾವು ‘ಎನ್ ಆರ್ ಐ’ಗಳಾಗಿ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಎಂಬ ಸ್ವರ್ಗವೇರಬೇಕೆಂಬ ಕನಸಾಗಿದೆ. ನಮ್ಮ ಜಾಣ ಜಾಣೆಯರಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಅಪೇಕ್ಷೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟಿಸುತ್ತಿರುವ ಕಾಲದ ಒಟ್ಟು ಚಲನೆಯನ್ನು ಒಳಹೊಕ್ಕು ನೋಡಬಲ್ಲವರಂತೆ ನಾವು ಬದುಕುತ್ತಿಲ್ಲ; ಬರೆಯುತ್ತಿಲ್ಲ; ಆತಂಕದಲ್ಲಿ ಯೋಚಿಸುತ್ತಲೂ ಇಲ್ಲ.
ನಮ್ಮ ಕನಸುಗಳೆಲ್ಲ ಏನಾಗಿ ಹೋದವು? ಮೂಢನಂಬಿಕೆಗಳ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕತೆಗೆ ಎದುಗಾರಿ ನಿಂತು, ದಿಟ್ಟವಾಗಿ ಯೋಚಿಸುತ್ತಿದ್ದ ನಾವು ಈಗ ಆಡಿದ್ದನ್ನೇ ಆಡುತ್ತ ಗೊಡ್ಡಾಗುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಆಧುನಿಕತೆಗೆ ಅಡ್ಡಗಾಲಿಡುತ್ತಿದ್ದ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಈಚೆಗೆ ನಿಶ್ಶಕ್ತವಾಗಿವೆ. ಈಗ ನಾವು ತೊಡಗಬೇಕಾದ್ದು ಬೇರೊಂದು ಸಮರಕ್ಕೆ.
ಅದೆಂದರೆ, ಆಧುನಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ನೆರವು ಪಡೆಯುವ ‘ಡೆವಲಪ್‌ಮೆಂಟ’ನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುವುದು. ಆದರೆ ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ. ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಪ್ರಗತಿಯ ಮಾದರಿಗಳಿಂದ ಭ್ರಮಿತರಾಗಿ, ಜಾಗತೀಕರಣದ ಪ್ರವಾಹದಲ್ಲಿ ಕೊಚ್ಚಿಹೋಗುತ್ತಿದ್ದೇವೆ.
‘ಡೆವಲಪ್‌ಮೆಂಟ್’ ಎಂಬ ಪದವನ್ನೇ ನಾನು ‘ಅಭಿವೃದ್ಧಿ’ ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸದೆ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಯಾಕೆಂದರೆ, ಅಮೇರಿಕಾದ ಅಧ್ಯಕ್ಷನಾಗಿದ್ದ ಟ್ರೂಮನ್ ಮೂರನೇ ಜಗತ್ತಿನ ಡೆವಲಪ್‌ಮೆಂಟಿನ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತಾಡಿ ಈ ಶಬ್ದದಿಂದ ನಮ್ಮ ತಲೆಗಳನ್ನು ಸವರಿ, ಒಪ್ಪಿಸಿ, ಶ್ರೀಮಂತ ದೇಶಗಳು ಮಾಡಲೊಲ್ಲದ್ದನ್ನು ಮೂರನೇ ಜಗತ್ತು ಮಾಡುವಂತಾಯಿತು. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ, ಅವರು ಮಾಡಲು ಒಲ್ಲದ ಗಣಿಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ನಾವು ಮಾಡಬೇಕಾಯಿತು. ಅಮೇರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಈಗ ಹೊಗೆಯುಗುಳುವ ಒಂದು ಕಾರ್ಖಾನೆಯನ್ನು ತೆರೆಯುವುದು ಅಸಾಧ್ಯವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಅವರಿಗೆ ಅವಶ್ಯವಾದ್ದನ್ನು ‘ಡೆವಲಪ್‌ಮೆಂಟ್’ಗಾಗಿ, ಅಂದರೆ ನಮ್ಮ ಉದ್ಧಾರದ ಭ್ರಮೆಯಲ್ಲಿ, ಮಾಡಬೇಕಿದೆ. ಇಲ್ಲವೇ ನಮಗೆ ಉಳಿಗಾಲವಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವಂತಾಗಿದೆ.
ಹತ್ತೊಂಬತ್ತನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಮತ ಧರ್ಮಗಳ ಸರ್ವಜ್ಞತ್ವವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುವುದರ ಮುಖೇನ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ವಿಚಾರಮಾಡುವುದು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಇಲ್ಲವಾದರೆ ಡಾರ್ವಿನ್ ಇರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಕ್ರೈಸ್ತ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ದೊಡ್ಡ ಸವಾಲನ್ನು ಎಸೆದು ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಚಿಂತನಾಲೋಕದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಅಲೆಯೆಬ್ಬಿಸಿದ ಡಾರ್ವಿನ್ ಬರೆದದ್ದು ಜನಭಾಷೆಯಾದ ಇಂಗ್ಲಿಷಿನಲ್ಲಿ; ನ್ಯೂಟನ್‌ನಂತೆ ಲ್ಯಾಟಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಗಮನಾರ್ಹ.
ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಾದರೋ, ‘ಡೆವಲಪ್‌ಮೆಂಟ’ನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸದೆ, ಅದರ ಕಲ್ಪನೆಯ ಹಿಂದಿರುವ ಸರ್ವಜ್ಞತೆಯನ್ನು ಅನುಮಾನಿಸದೆ, ನಾವು ಸೃಜನಶೀಲರಾದ ವಿಚಾರವಂತರಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಕಡತರದ, ನಮ್ಮದೇ ಆದ ಯಾವ ಹೊಸ ವಿಚಾರವನ್ನೂ ಹುಟ್ಟುಹಾಕುವುದಿಲ್ಲ.
ಜೊತೆಗೇ, ನಮಗೇ ಎಚ್ಚರದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಮಾತೊಂದಿದೆ. ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸಿದ ‘ಡೆವಲಪ್‌ಮೆಂಟಿ’ನಲ್ಲಿ ಶಾಶ್ವತ ಅಭ್ಯುದಯಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಾದ್ದನ್ನು ವಿವೇಕದಲ್ಲಿ ಆಯದೆ ಹೋದಲ್ಲಿ ನಾವು ಜಡ ಸಮಾಜವಾಗಿ ಉಳಿದುಬಿಡಬಹುದು. ಆ ಭಯವೂ ನಿಜವೇ.
ಆದರೆ‌ಅಷ್ಟೇ ನಿಜವೆಂದರೆ, ವಿವೇಕವಿಲ್ಲದೆ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಮಾದರಿಯ ಡೆವಲಪ್‌ಮೆಂಟನ್ನೂ, ಉದಾರೀಕರಣವನ್ನೂ ಆಯ್ದಲ್ಲಿ ಬಡವರು ಕಡುಬಡವರಾಗುತ್ತಾರೆ; ಶ್ರೀಮಂತರು ಬಕಾಸುರರಾಗುತ್ತಾರೆ. ನಡುವಿನವರು ಕಡುಬಡವರಾಗದಿರಲು, ಹೇಗಾದರೂ ಶ್ರೀಮಂತರಾಗಲು ಚಡಪಡಿಸುತ್ತಾ ಜೀವನದ ನೆಮ್ಮದಿ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಈಗಾಗಲೇ ಹಲವು ದೇಶಗಳ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬಂದಿರುವ ನಿಜ.
ನನಗಿದು ಆಳವಾಗಿ ಮನವರಿಕೆಯಾದ್ದು ಕುದುರೆಮುಖದ ಗಣಿಗಾರಿಕೆಯಿಂದ ಆಗಿರುವ ಹಾನಿಯನ್ನು ಕಂಡಾಗ. ಗಣಿಗಾರಿಕೆಯ ಬೆಂಬಲವಾಗಿ ಕೆಲವರು ಆಡುವ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಕೇಳಿಸಿಕೊಂಡಾಗ, ನನ್ನಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಚಡಪಡಕ್ಕೆ ಸ್ಪಷ್ಟರೂಪ ಕೊಟ್ಟು ನನ್ನನ್ನು ಕ್ರಿಯಾಶೀಲಗೊಳಿಸಿದವರು ತೀರ್ಥಹಳ್ಳಿಯ ‘ತುಂಗಾಮೂಲ ಉಳಿಸಿ’ ಒಕ್ಕೂಟದ ಯುವಕ ಯುವತಿಯರು; ಉಡುಪಿಯ ‘ರಥಬೀದಿ ಗೆಳೆಯರು’; ಶಿವಮೊಗ್ಗದ ಹಲವು ಯುವಸಂಘಟನೆಗಳು. ಜನಸಮೂಹ ತನ್ನ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಚಳವಳಿಯ ಮುಖಾಂತರ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದಾಗ ಹಲವು ಒತ್ತಡಗಳ ನಡುವೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬೇಕಾದ ಪ್ರಜಾತಾಂತ್ರಿಕ ಸರ್ಕಾರ ಕಿವುಡಾಗಿರುವುದು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲೆಂಬ ಸತ್ಯ ನನಗೆ ಮನವರಿಕೆಯಾಯಿತೆಂಬುದನ್ನು ಹೇಳುವುದು ನನ್ನ ಒಟ್ಟು ವೈಚಾರಿಕತೆಗೆ ಮುಖ್ಯವಾದ್ದು. ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಸರ್ಕಾರ ಸ್ಪಂದಿಸಿದ ರೀತಿ ನಮ್ಮ ಭವಿಷ,ದ ಬಗ್ಗೆ ಆಶಾದಾಯಕವೆಂಬುದನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಸನ್ಮಾನ್ಯ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳ ಎದುರು ಹೇಳಲು ಇಚ್ಛಿಸುತ್ತೇನೆ. ಯಾಕೆಂದರೆ ಕರ್ನಾಟಕದ ನಮ್ಮ ಮಾನ್ಯ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳು ಜನಾಂದೋಳನಕ್ಕೆ ಸ್ಪಂದಿಸಿದಂತೆ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಹಲವರಿಗೆ ಕಂಡಿದೆ. ಇಡೀ ಮಲೆನಾಡಿನ ಸಸ್ಯಜೀವ ಜಾಲಕ್ಕೂ, ರೈತರಿಗೂ ಮುಖ್ಯವಾದ ತುಂಗಾ ಮತ್ತು ಭದ್ರಾ ನದಿಗಳನ್ನು ಸದ್ಯದ ಲಾಭಕ್ಕಾಗಿ ಕೊಲ್ಲುವುದು ಅಪರಾಧವೆಂದು ಅವರಿಗೆ ಅನ್ನಿಸಿದೆಯೆಂಬ ಭರವಸೆ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಮೂಡಿದೆ. ದೂರದ ದೆಹಲಿ ನಮ್ಮ ಮಲೆನಾಡನ್ನು ನಾಶಮಾಡಲು ನಮ್ಮ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳು ಬಿಡಲಾರರು. ಅಂದರೆ ನಾವು ಕನ್ನಡನಾಡಿನ ಹಿತವನ್ನು ಬಲಿಕೊಟ್ಟು ಭಾರತೀಯರಾಗಬೇಕಿಲ್ಲ.
ಭಾರತ ಬಹು ಕೇಂದ್ರಿತ ರಾಷ್ಟ್ರ ; ಕರ್ನಾಟಕ ಒಂದು ಜನಪದ; ಕನ್ನಡದೊಳ್ ಭಾವಿಸಿದ ಜನಪದ. ಅದಕ್ಕೊಂದು ಪ್ರಜಾತಾಂತ್ರಿಕವಾದ ಅಸ್ತಿತ್ವವಿದೆ. ಇದೇ ನಾನು ಆಶಾದಾಯಕವೆಂದು ನನ್ನ ಭಾಷಣದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹೇಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿರುವುದು.
ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ನಾವು ಕೂಡಲೇ ಮಾಡಬೇಕಾದ್ದು :
ಮೂರು ಕೆಲಸ :
೧. ಮೇಲೆ ಹೇಳಿದ್ದನ್ನು ಮತ್ತೆ ಹೇಳಬಹುದಾದರೆ, ಭಾರತ ಬಹು ಕೇಂದ್ರಿತ ರಾಷ್ಟ್ರ; ‘ಧರಣಿಮಂಡಳ ಮಧ್ಯದೊಳಗೆ ಮೆರೆಯುತಿಹ’ ಕರ್ನಾಟಕವೂ ಬಹುಕೇಂದ್ರಿತ ರಾಜ್ಯ. ಆದ್ದರಿಂದ ಮೊದಲು ನಾವು ಶ್ರಮಿಸಬೇಕಾದ್ದು ರಾಷ್ಟ್ರಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಫೆಡರಲ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಗಟ್ಟಿಯಾಗುವುದಕ್ಕೆ.. ನಮ್ಮ ರಾಜ್ಯಾಂಗದ ಪ್ರಕಾರ ನಾವು ‘ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಗವರನ್ಮೆಂಟ್’ ಎಂಬ ಶಬ್ದಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ ‘ಯೂನಿಯನ್ ಗೌವರ್‍ನ್‌ಮೆಂಟ್’ ಎಂಬ ಶಬ್ದಗಳನ್ನೇ ಬಳಸುವುದೂ, ನಮ್ಮ ರಾಜ್ಯದ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ನಮ್ಮ ರಾಜ್ಯಾಂಗದ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಕಾದುಕೊಳ್ಳುವುದೂ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಾದ್ದು. ಹಾಗೆಯೇ ರಾಜ್ಯದ ಶಕ್ತಿಯೂ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರಶಾಹಿಯ ಹಿಡಿತದಲ್ಲಿ ನರಳದೆ ಗ್ರಾಮಾಂತರಗಳಿಗೆ ವಿಕೇಂದ್ರಿತವಾಗುವುದೂ ಮುಖ್ಯ. ಅಂದರೆ, ಹೊಸ ಜಲಾಶಯಗಳ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ, ಗಣಿಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವುದರಲ್ಲಿ, ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಬೃಹತ್ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯ್ತಿಗಳ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಪಡೆದು, ಚರ್ಚಿಸಿ, ಒಲಿಸಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ನಾವು ಕಿವಿಗೊಡಬೇಕಾದ್ದು ವರ್‍ಲ್ಡ್‌ಬ್ಯಾಂಕಿಗೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಆಳುವವರು ತಿಳಿದಿರಬೇಕು.
ಜೀವನ ಅರಳುವುದು, ಸಫಲವಾಗುವುದು, ವಿಶ್ವವನ್ನು ಗರ್ಭಿಸಿಕೊಂಡು ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ವಿಸ್ತಾರ ಪಡೆಯುವುದು ಸ್ಥಳ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ; ಊರೂರುಗಳಲ್ಲಿ. ಮನೆಮನೆಗಳಲ್ಲಿ. ಶುಭ್ರವಾದ ಗಾಳಿ, ನಿರ್ಮಲವಾದ ಆಕಾಶ, ಸ್ವಚ್ಛವಾದ ನೀರು ಬಯಸುವ ಜೀವಿಗಳಲ್ಲಿ. ಇವುಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಅಮೂರ್ತವಾದ ದೇಶವೂ ಇಲ್ಲ; ರಾಷ್ಟ್ರವೂ ಇಲ್ಲ.
೨. ವಿಕೇಂದ್ರೀಕರಣದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಎರಡನೆಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಬಹು ಮುಖ್ಯವಾದದ್ದು. ಅದೆಂದರೆ, ಐದು ಕೋಟಿ ಕನ್ನಡಿಗರೂ ಅಕ್ಷರಸ್ಥರಾಗಬೇಕು, ಆದಷ್ಟು ಬೇಗ, ಎಂಬುದು. ಇದಕ್ಕೆ ಸಮನಾದ ಯಜ್ಞವಿಲ್ಲ; ಪುಣ್ಯ ಕೆಲಸವಿಲ್ಲ. ಅನಕ್ಷರಸ್ಥರು ಅಸಂಸ್ಕೃತರಲ್ಲ ನಿಜ. ಆದರೆ ಇಂದು ಒದಗುವ ಎಲ್ಲ ಸವಲತ್ತುಗಳಿಗೂ, ಅಕ್ಷರ ಜ್ಞಾನಕ್ಕೂ ಸಂಬಂಧವಿರುವುದರಿಂದ ನಮ್ಮ ಸಮಾನತೆಯ ಹಸಿವು ಜನ ಅಕ್ಷರಸ್ಥರಾಗದೇ ತಣಿಯದು. ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಗೆ ಇರುವ ಶಕ್ತಿ ನಮ್ಮ ತಿಳಿವಿಗೆ ಬರುವುದು ಜನರೆಲ್ಲರೂ ಇದೊಂದು ದೊಡ್ಡ ಚಳವಳಿಯೇ. ಕೇರಳ ನಮಗೆ ಇದರಲ್ಲಿ ಮಾದರಿಯಾಗಬೇಕು. ಅಕ್ಷರಸ್ಥರಾದಾಗಲೇ.
*****
ಮುಂದುವರೆಯುವುದು