ಜಾಗತೀಕರಣದ ಸುಖೀಮುಖಗಳು ದುಖೀಮುಖಗಳು
‘ಇಂದಿನ ಆಧುನಿಕ ಉದ್ಯಮಗಳು ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನ ತುಂಬಾ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳ ಜಾಲವನ್ನೇ ಹೆಣೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿವೆ. ಹಿಂದಿದ್ದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಮಗಳೆಲ್ಲ ಮೂಲೆಗುಂಪಾಗುತ್ತಿವೆ. ಹೊಸ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಗಳನ್ನು ಒಂದು ರಾಷ್ಟ್ರವಲ್ಲ, ಇಡೀ ಜಗತ್ತೇ ಬಳಸುವಂತಾಗಿದೆ. ಹಳೇ ಅಗತ್ಯಗಳ ಬದಲಾಗಿ ಹೊಸ ಅಗತ್ಯಗಳು ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗುತ್ತಿವೆ. ಯಾವುದೋ ಅತಿ ದೂರದ ಜನಾಂಗಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಅಗತ್ಯವಿದ್ದ ಉತ್ಪಾದನೆಗಳು ಇಡೀ ವಿಶ್ವಕ್ಕೆಲ್ಲ ಬೇಕಾಗುವಂತಾಗಿವೆ…’
ಈ ಮಾತನ್ನು ಈಗಿನ ಜಾಗತೀಕರಣದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದ್ದಲ್ಲ. ನೂರೈವತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ, ಜಗತ್ತಿಗೆ ಕಮ್ಯುನಿಸಮ್ ಕೊಟ್ಟ ಕಾರ್ಲ್ ಮಾರ್ಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಫ್ರೆಡರಿಕ್ ಎಂಗೆಲ್ಸ್ ಸೇರಿ ಬರೆದ ‘ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ಮೆನಿಫೆಸ್ಟೋ’ದಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾದ ಮಾತಿದು. ಅಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ ಆ ‘ದೂರದ ಜನಾಂಗ’ ಇಂದು ನಮ್ಮ ಮನೆಯ ಬಾಗಿಲಿಗೂ ಬಂದಿದೆ.
ದೂರದ ಜನರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ತುಡಿತ ಎಲ್ಲ ಕಾಲದಲ್ಲೂ ಎಲ್ಲರಲ್ಲೂ ಇದ್ದೇ ಇದೆ. ಈ ಹಿಂದೆ ಒಂಟೆಗಳ ಮೂಲಕ, ನಂತರ ಹಡಗಿನ ಮೂಲಕ, ಆ ಬಳಿಕ ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ರೈಲು, ಅಂಚೆಗಳ ಮೂಲಕ, ಮುಂದೆ ೨೦ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ವಿಮಾನ, ಟೆಲಿಗ್ರಾಫ್, ಫೋನ್, ರೇಡಿಯೋ, ಟಿವಿಗಳ ಮೂಲಕ, ಈಗ ಕೇಬಲ್ ಟಿವಿ, ಸೂಪರ್ಸಾನಿಕ್, ಸೆಲ್ಫೋನ್ ಮತ್ತು ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಮೂಲಕ ದೂರದ ಜಗತ್ತು ಇನ್ನಷ್ಟು ನಿಕಟವಾಗುತ್ತಿದೆ, ಸಂಪರ್ಕ ಗಾಢವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು ಸಂಚರಿಸುತ್ತವೆ, ಜನರು ಸಂಚರಿಸುತ್ತಾರೆ, ಐಡಿಯಾಗಳು ಸಂಚರಿಸುತ್ತವೆ. ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈಗಿನ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳಿಂದಾಗಿ ಈ ಬದಲಾವಣೆ ಅತಿ ತ್ವರಿತವಾಗುತ್ತಿದೆ. ‘ಐದು ಕೋಟಿ ಬಳಕೆದಾರರನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಟಿವಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗೆ ೧೩ ವರ್ಷಗಳು ಬೇಕಾದವು; ಇಂಟರ್ನೆಟ್ಗೆ ಐದೇ ವರ್ಶ ಸಾಕಾಯಿತು’ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ, ನ್ಯಾಶನಲ್ ಜಿಯಾಗ್ರಫಿ ಪತ್ರಿಕೆಗಾಗಿ ವಿಶ್ವವ್ಯಾಪಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮಾಡಿದ ಎರ್ಲಾ ಝ್ವಿಂಗಲ್.
ಕೆಲವರು ಇದರಿಂದ ದಂಗಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಉಪಗ್ರಹ ಚಾನೆಲ್ಗಳ ಮೂಲಕ ಕೋಕಾಕೋಲಾ, ಡಿಸ್ನಿ, ನೈಕ್, ಕೆಲ್ಲಾಗ್ಸ್, ಕೆಂಟುಕಿ ಫ್ರೈ, ಎಮ್ಟಿವಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಬಂದ ಮೇಲಂತೂ ನಮ್ಮ ಮೂಲ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯೇ ನಷ್ಟವಾದೀತೆಂದು ಕಂಗಾಲಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿಗೆಲ್ಲ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಏಕರೂಪತೆ, ಅದೂ ಅಮೆರಿಕನ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯೇ ಬಂದೀತೆಂದು ದಿಗಿಲುಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಸಂಸ್ಕೃತಿಯೊಂದೇ ಅಲ್ಲ, ಭಾಷೆಯೂ ಏಕರೂಪವಾಗಿ ಎಲ್ಲೆಡೆ ಇಂಗ್ಲೀಷೇ ಆಗಿಬಿಟ್ಟು ಉಳಿದೆಲ್ಲ ನಾಮಾವಶೇಷ ಆಗಿಬಿಡುತ್ತಾವೆಂದು ಭಯಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಜಗತ್ತಿನ ಈಗಿನ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ನಿರಿಗೆಗಳಿಗೆಲ್ಲ ಇಸ್ತ್ರಿ ಹೊಡೆದಂತೆ ಸಮತಟ್ಟಾಗಿ ಎಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ಮಾಕ್ಡೊನಾಲ್ಡ್ ಕ್ಲೋನಿಂಗ್ ಆಗಿಬಿಟ್ಟೀತೆಂಬ ಆತಂಕ ತಲೆದೋರಿದೆ.
ತಮಾಷೆಯೆಂದರೆ, ಈ ಬಗೆಯ ಆತಂಕಗಳೂ ಎಲ್ಲ ಇಂಗ್ಲೀಷೇತರ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಏಕರೂಪವಾಗಿ ಮೊಳೆಯುತ್ತಿವೆ. ಜಾಗತೀಕರಣದಿಂದಾಗಿ ನಮ್ಮ ಊರಿಗೂ ಹ್ಯಾಂಬರ್ಗರ್, ಜೀನ್ಸ್, ಕಾಮಚಿತ್ರ, ಕೆಂಟುಕಿ, ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಮಿಷನರಿಗಳು ಬಂದು ನಮ್ಮದನ್ನೆಲ್ಲ ಪರಿವರ್ತಿಸಿಬಿಡುತ್ತಾರೆಂದು ನಮ್ಮ ಸಂಘ ಪರಿವಾರದವರು ಹೇಳುವ ಹಾಗೆ ಚೀನಾದಲ್ಲೂ ಅಂಥದ್ದೇ ಕೂಗೆದ್ದಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಅಲ್ಲಿ ‘ಚೈನಾಕೆನ್ ಸೇ ನೋ’ (ಬೇಡವೆಂದು ಚೀನಾ ಏಕತ್ರವಾಗಿ ಹೇಳಬಲ್ಲದು) ಹೆಸರಿನ ಪುಸ್ತಕವೊಂದು ಬಿಸಿದೋಸೆಯಂತೆ ಖರ್ಚಾಗುತ್ತಿದೆ. ವಿದೇಶಿ ಮಾಲು ಹೇಗಿದ್ದರೂ ಚೀನಿಯರಿಗೆ ಆಕರ್ಷಣೀಯವಾಗಿಯೇ ಹೆಜ್ಜೆ ಕಾಣುತ್ತದೆಂದು ಎಚ್ಚರಿಸುವ ಆ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಚೀನಿಯರಿಗಾಗಿ ಕೆಲವು ಸಲಹೆಗಳಿವೆ: ಹಾಲಿವುಡ್ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಸುಟ್ಟು ಹಾಕಿ; ಬೋಯಿಂಗ್ ೭೭೭ ವಿಮಾನಗಳ ಮೇಲೆ ಸಂಚರಿಸಬೇಡಿ ಎಂದೆಲ್ಲ ಅದರಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.
ಚೀನಾ ಈ ಧೋರಣೆ ತಳೆಯುವುದು ತಮಾಷೆಯೇ ಸರಿ. ಏಕೆಂದರೆ ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವೈವಿಧ್ಯವನ್ನೂ ಜನಾಂಗೀಯ ವೈವಿಧ್ಯವನ್ನೂ ಎಂದೋ ಹೊಸಕಿ ಹಾಕಲಾಗಿದೆ. ಚೀನಿಯರೆಲ್ಲ ಏಕರೂಪವಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ಒಂದೇ ಬಗೆಯ ಆಹಾರ ಸೇವಿಸುತ್ತಾರೆ, ಒಂದೇ ಬಗೆಯ ಮೆಂಡಾರಿನ್ ಭಾಷೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. ಇತರ ಮೈನಾರಿಟಿಗಳನ್ನೆಲ್ಲ ಎಂದೋ ಅವರು ನಿರ್ನಾಮ ಮಾಡಿಯಾಗಿದೆ.
ಜಾಗತೀಕರಣದಿಂದಾಗಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗೆ ಎಂಥ ಅಪಾಯವೂ ಬರುವುದಿಲ್ಲವೆಂದೂ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಎಲ್ಲ ಬಗೆಯ ಸುಖಗಳನ್ನೂ ಅದು ತಂದುಕೊಡುತ್ತದೆಂದೂ ಹೇಳುವವರು ನಮ್ಮಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ. ಬೇರೆಯವರು ಹಾಗಿರಲಿ, ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನು ನಡೆಸುವ ಸರಕಾರಗಳೇ ಹಾಗೆ ಹೇಳುತ್ತವೆ. ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯರಿಂದ ನಾವು ಪಡೆಯುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ನಾವೇ ಜಗತ್ತಿಗೆಲ್ಲ ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಬೀಜಗಳನ್ನು ಬಿತ್ತುತ್ತ ಹೋಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆಯೆಂದು ಮನಂಬುಗುವಂತೆ ಹೇಳುವವರಿದ್ದಾರೆ. ಅಂಥ ಒಂದು ಸ್ವಾರಸ್ಯಕರ ವಾದಸರಣಿಯನ್ನು ಡಿಸೆಂಬರ್ ಕೊನೆಯ ವಾರದಲ್ಲಿ ಚಾಣಾಕ್ಷ ಅಂಕಣಕಾರ ಸ್ವಾಮಿನಾಥನ್ ಅಂಕ್ಲೆಸಾರಿಯಾ ಅಯ್ಯರ್ ಎಕನಾಮಿಕ್ ಟೈಮ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ಬಿಚ್ಚಿಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.
ಕೆಂಟುಕಿ ಫ್ರೈಡ್ ಚಿಕನ್ ವಿಷಯವನ್ನೇ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳೋಣ: ಅಯ್ಯರ್ ವಾದದ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಂದ ಕೆಂಟುಕಿ ಚಿಕನ್ಗಿಂತ ಭಾರತದ ತಂದೂರಿ ಚಿಕನ್ಗಳು ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರೀ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿವೆ. ಅಮೆರಿಕದ ರುಚಿಯನ್ನು ಇಲ್ಲಿನ ಜನರಿಗೆ ಹತ್ತಿಸಲಾಗದ ಕೆಂಟುಕಿ ಕಂಪನಿ ಈಗ ತನ್ನ ಹೋಟೆಲ್ಗಳಲ್ಲಿ ‘ಭಾರತೀಯ ಊಟ’ವನ್ನು ಬಡಿಸಲಾರಂಭಿಸಿದೆ. ಇನ್ನು ಮ್ಯಾಕ್ ಡೊನಾಲ್ಡ್ ಕೂಡ ಅಷ್ಟೆ ಇಡ್ಲಿ ಸಾಂಬಾರನ್ನು ಮಾರುವ ಉಡುಪಿ ಹೊಟೆಲ್ಗಳೊಂದಿಗೆ ಪೈಪೋಟಿ ನಡೆಸಲಾರದೆ ಅದು ಸೋಲುತ್ತಿದೆ. ಜಗತ್ತಿಗೆಲ್ಲ ಏಕರೂಪ ರುಚಿಯ ಹ್ಯಾಂಬರ್ಗರ್ಗಳನ್ನು ಮಾರುವ ಈ ಕಂಪನಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ತನ್ನ ನಿಯಮವನ್ನು ಸಡಿಲಿಸಿದೆ. (ರಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಅದು ತನ್ನ ಬ್ರೆಡ್ಗೆ ಗೋಮಾಂಸವನ್ನು ತುಂಬಲೆಂದೇ ಹೇಗೆ ಹೊಸ ಹೊಸ ಗೋಮಾಳಗಳನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸತೊಡಗಿದೆ.) ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಗೋಮಾಂಸ ಹಿಂದೂಗಳಿಗೆ ವರ್ಜ್ಯ, ಹಂದಿ ಮಾಂಸ ಮುಸಲ್ಮಾನರಿಗೆ ವರ್ಜ್ಯ. ಹಾಗಾಗಿ ಈ ಕಂಪನಿ ತನ್ನ ಬರ್ಗರ್ಗಳ ಸ್ವರೂಪವನ್ನೇ ಬದಲಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ವೆಜಿಟೆಬಲ್ ಬರ್ಗರ್ಗಳನ್ನು ಮಾರಲು ಹೊರಟಿದೆ. ‘ಅದು ಭಾರತದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿಲ್ಲ; ಭಾರತವೇ ಅದರ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿದೆ’ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ, ಅಯ್ಯರ್.
ಟಿವಿಯ ವಿಷಯದಲ್ಲೂ ಅಷ್ಟೆ. ಅಮೆರಿಕದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಇಲ್ಲೂ ಜನಪ್ರಿಯ ಮಾಡಲು ಹೊರಟ ‘ಮಾಧ್ಯಮ ಚಕ್ರವರ್ತಿ’ ಎಂದೆನಿಸಿಕೊಂಡ ರೂಪರ್ಟ್ ಮರ್ಡೋಕ್ ಅವರ ಸ್ಟಾರ್ ವಾಹಿನಿಗಳು ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಸೋತಿವೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಶೇಕಡಾ ೫ರಷ್ಟೂ ವೀಕ್ಷಕರಿಲ್ಲ. ರಾಷ್ಟ್ರಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನೇ ಮೆರೆಯುವ ಅಪ್ಪಟ ಭಾರತೀಯ ಝೀ ಟಿವಿಯನ್ನು ಮಣಿಸಲು ಅದಕ್ಕೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ. ಇನ್ನು ಇತರ ಪ್ರಾಂತೀಯ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಂತೂ ಯಾವ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಾಹಿನಿಗಳಿಗೂ ಗ್ರಾಮೀಣ ಮಟ್ಟದ ವೀಕ್ಷಕರಿಲ್ಲ.
ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಸಿನಿಮಾಗಳಲ್ಲೂ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯೇ ವಿಶ್ವವ್ಯಾಪಿಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ರವಿಶಂಕರ್ರ ಜನಪ್ರಿಯತೆಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಇಟಲಿಯ ಪಾವ್ರೊಟಿ ಏನೇನೂ ಅಲ್ಲ. ಸಿನಿಮಾ ಅಂತೂ ಕೇಳಲೇಬೇಡಿ. ಹಾಲಿವುಡ್ನಲ್ಲಿ ತಯಾರಾಗುವ ಸಿನಿಮಾಗಳ ಇಮ್ಮಡಿ ಸಿನಿಮಾಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ನಾವು, ಜಗತ್ತಿನ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಸಿನಿಮಾಗಳ ನಿರ್ಮಾಪಕರೆಂದು ಎಂದೋ ಹೆಸರು ಮಾಡಿದ್ದೇವೆ. ಹಿಂದೀ ಚಿತ್ರಗಳು ಅರ್ಥವಾಗದಿದ್ದರೂ ರಷ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಜನರು ನೋಡುತ್ತಾರೆ.
ಜಗತ್ತಿಗೆಲ್ಲ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಭಾಷೆಯೇ ಪ್ರಧಾನವಾಗಲಿದೆಯೆಂದು ಹೇಳುವವರಿದ್ದಾರೆ. ಇರಬಹುದು. ಆದರೆ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲೂ ಭಾರತೀಯರ ಹೆಸರೇ ಪದೇ ಪದೇ ಕೇಳಬರತೊಡಗಿದೆ. ಸಾಲ್ಮನ್ ರಷ್ದಿ, ವಿಕ್ರಂ ಸೇಠ್, ಅರುಂಧತಿ ರಾಯ್ ಇವರೆಲ್ಲ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಲೇಖಕರಿಗಿಂತ ದೊಡ್ಡ ಹೆಸರು ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುಚ್ಚವೆನಿಸಿದ ‘ಬೂಕರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ’ಯನ್ನು ಗೆಲ್ಲಲು ಇಂಗ್ಲೀಷರೆ ತಿಣುಕಬೇಕಾಗಿದೆ.
ನಾವು ಇಂಗ್ಲೀಷರನ್ನು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಅವರ ಕ್ರೀಡೆಗಳಲ್ಲೂ ಸೋಲಿಸುತ್ತೇವೆ (ಇಲ್ಲಿ ‘ನಾವು’ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ‘ಏಷ್ಯನ್ನರು’ ಎಂಬ ವಿಶಾಲ ಅರ್ಥ ಧರಿಸಬೇಕು.) ಕಳೆದ ಐದು ವಿಶ್ವಕಪ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್ನಲ್ಲಿ ಮೂರನ್ನು ಭಾರತ, ಪಾಕೀಸ್ತಾನ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಲಂಕಾದವರೇ ಗೆದ್ದಿದ್ದಾರೆ. ಸಚಿನ್ ತೆಂಡೂಲ್ಕರ್ ಜಗತ್ತಿನ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲೇ ಅತಿ ಶ್ರೀಮಂತ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಆಟಗಾರರೆನಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಇನ್ನು ಬ್ಲೂ ಜೀನ್ಸ್. ಅದು ಅಮೆರಿಕದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಪ್ರತೀಕವೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅಂಥ ಜೀನ್ಸ್ಗಳ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಉತ್ಪಾದಕರು ಯಾರು ಗೊತ್ತೆ? ಸಂಜಯ್ ಲಾಲ್ ಭಾಯಿಯವರ ‘ಅರವಿಂದ್ ಮಿಲ್ಸ್’ನ. ಜೀನ್ಸ್ಗಳ ಗರಿಷ್ಠಮಟ್ಟದ ಉತ್ಪಾದನೆ ಬಳ್ಳಾರಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಕಾಮಪ್ರಚೋದಕ ಚಿತ್ರಗಳು ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಮೂಲಕ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಿವೆಯೆಂದು ಕೂಡ ನಾವು ಕಂಗಾಲಾಗಬೇಕಿಲ್ಲ. ಅಂಥ ಎಲ್ಲ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಮೀರಿಸುವ ಶಿಲ್ಪಗಳು ನಮ್ಮ ಖುಜುರಾಹೋದಲ್ಲಿ, ಗದುಗಿನಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಕಾಣುವಂತೆ ಪ್ರದರ್ಶಿತವಾಗಿವೆ. ಅಯ್ಯರ್ ಮಂಡಿಸುವ ವಾದದ ಪ್ರಕಾರ, ಹಿಂದೂ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಪ್ರಭಾವ ಭಾರತೀಯ ಕ್ರೈಸ್ತರ ಮೇಲೆ ಹಾಗೂ ಮುಸಲ್ಮಾನರ ಮೇಲೆ ಅದೆಷ್ಟು ಆಳವಾಗಿದೆಯೆಂದರೆ, ಹಿಂದೂಗಳಲ್ಲಿರುವ ಜಾತಿ ಪದ್ಧತಿ ಮತ್ತು ವರದಕ್ಷಿಣೆಯಂಥ ಅನಿಷ್ಟಗಳನ್ನೂ ಅವು ತಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ.
ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲೇ ನಾವು ನಮ್ಮ ಸನಾತನ ‘ಸಂಸ್ಕೃತಿ’ಯ ಬೇರುಗಳನ್ನು ನೋಡಬೇಕು. ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಭಾಷೆ ಇಷ್ಟು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಲು ಕಾರಣವೇನೆಂದರೆ, ಅದಕ್ಕೆ ಮಡಿ ಮೈಲಿಗೆಯಿಲ್ಲ; ಅದು ಯಾವ ಭಾಷೆಯಿಂದ ಯಾವ ಪದವನ್ನಾದರೂ ಎರವಲು ಪಡೆದು ತನ್ನದನ್ನಾಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಹಿಂದೂ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಬಗೆಗೂ ಇದನ್ನೇ ಹೇಳಬಹುದೇನೋ. ಮಡಿ-ಮೈಲಿಗೆಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಮೈಗೂಡಿಸಿಕೊಂಡೇ ಬೆಳೆದು ಬಂದ ಹಿಂದುತ್ವವೂ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಭಾಷೆಯಷ್ಟೇ ಸಲೀಸಾಗಿ ತನಗೆ ಬೇಕಾದಂತೆ ಹೊರಗಿನ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಅರಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ‘ಅನೇಕ ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಭಾರತ ಬಹುಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ದೇಶವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತ ಬಂದಿದೆ; ಇತರ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ತಳುಕು ಹಾಕಿಕೊಂಡ ಸಂಬಂಧಗಳೇ ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸವಾಗಿದೆ.’ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ, ಜವಹಾರಲಾಲ್ ನೆಹರೂ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ವಿಶ್ರಾಂತ ಸಮಾಜ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಪೋ. ಯೋಗೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್. ನಮ್ಮವೇ ಎನಿಸಿದ, ಜೈನ್, ಬೌದ್ಧ, ಸಿಖ್ ಮತಗಳ ತತ್ವಗಳನ್ನಂತೂ ಬಿಡಿ, ದೂರದ್ದೆನಿಸಿದ ಪಾರ್ಸಿ, ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಹಾಗೂ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಜೀವನ ವಿಧಾನಗಳೂ ನಮ್ಮೊಳಗೆ ಸೇರಿಹೋಗಿವೆ. ಅಷ್ಟೇ ಸುಲಭವಾಗಿ ನಾವು ನಮ್ಮದನ್ನೂ ಬಿಟ್ಟುಕೊಟ್ಟು ಅವರೊಂದಿಗೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತ ಬಂದಿದ್ದೇವೆ.
ಈ ‘ಬಿಟ್ಟುಕೊಡುವ’ ಗುಣವಂತೂ ಈಚಿನ ೨೦ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ದಾಖಲೆ ಮಟ್ಟಕ್ಕೇರಿದೆ. ಕೆಲವು ಉದಾಹರಣೆಗಳನ್ನು ನೋಡೋಣ; ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಹಿಂದಿನ ಸ್ಥಾನ ಕೊಡಲಾಗಿತ್ತು; ಬಹುಪತ್ನಿತ್ವಕ್ಕೆ ಮಾನ್ಯತೆಯಿತ್ತು; ಬಾಲವಿವಾಹ ಎಲ್ಲೆಡೆ ಪ್ರಚಲಿತದಲ್ಲಿತ್ತು. ಗಂಡನೇನಾದರೂ ಗತಿಸಿದರೆ ಆತನ ಚಿತೆ ಏರಿ ಪತ್ನಿಯೂ ಸಹಗಮನ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ತಾಕೀತು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ವಿಧವೆ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬೀಳುವುದು ಅಶುಭವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ತನ್ನ ಸಮಾಜದ ಆರನೇ ಒಂದು ಭಾಗಕ್ಕೆ ‘ಶೂದ್ರ’ ಎಂದು ಹಣೆಪಟ್ಟಿ ಹಚ್ಚಿ ಅವರಿಗೆ ಯಾವ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನೂ ಕೊಡದೆ, ಅವರಿಂದ ಅತ್ಯಂತ ತುಚ್ಚವೆನಿಸಿದ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಮಾಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು. ಸಮುದ್ರ ದಾಟಿದವರಿಗೆ ಬಹಿಷ್ಕಾರ ಹಾಕಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಸರಿ ತಾನೆ?
ಈಗಿನ ಭಾರತೀಯ ಪ್ರಪಂಚ ಹೇಗಿದೆ ನೋಡಿ: ವಿಧವೆಗೆ ಅತ್ಯುಚ್ಚ ರಾಜಕೀಯ ಅಧಿಕಾರ ಸಿಕ್ಕಿದೆ. ಬಾಲವಿವಾಹ, ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯನ್ನು ತೊಡೆದು ಹಾಕುವ ಬಿಗಿ ಕಾನೂನುಗಳು ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿವೆ. ಅಪ್ಪಿತಪ್ಪಿ ಎಲ್ಲಾದರೂ ‘ಸತಿ’ ಸಂಭವಿಸಿದರೆ ಇಡೀ ಊರಿಗೇ ಪೋಲೀಸರು ಸರ್ಪಗಾವಲು ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. ತಾಲ್ಲೂಕು ಪಂಚಾಯತ, ಜಿಲ್ಲಾಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಹತ್ತು ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಹಿಳೆಯರು ಆಡಳಿತ ಸೂತ್ರ ಹಿಡಿದಿದ್ದಾರೆ. ವಿದೇಶಗಳಿಗೆ ಹೋಗಿ ನೆಲೆಸಿದ ಎರಡು ಕೋಟಿ ಜನರನ್ನು ಸಕಲ ಮರ್ಯಾದೆ ನೀಡಿ ಆದರಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ನಮ್ಮದನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಕೊಡುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲೇ ಅದನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಬಿಗಿಯಾಗಿ ಇಡೀ ಭಾರತೀಯ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ಗತಗೊಳಿಸುವ ಯತ್ನಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಹೊಸ ಸಹಸ್ರಮಾನದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲೇ ಗತಿಸಿದ ಮಹಾನ್ ಸಮಾಜ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಎಮ್. ಎನ್. ಶ್ರೀನಿವಾಸ್ ಈ ಬಗೆಯ ‘ಭಾರತದೊಳಗಿನ ಸಂಸ್ಕೃತೀಕರಣ’ದ ಬಗ್ಗೆ ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರಗಳಿಂದ ಹೇಳಿದ್ದುಂಟು. ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆಯೇ ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಚೀನೀಯರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದ ಹಾಗೆ ಭಾರತದಲ್ಲೂ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಗೊಡವೆಯೇ ಇಲ್ಲದೆ ಬಾಳುತ್ತಿದ್ದ ದಲಿತರನ್ನೂ ಆದಿವಾಸಿಗಳನ್ನೂ ಹಿಂದೂಗಳನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ಯತ್ನಗಳು ಇಂದಿಗೂ ನಡೆಯುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಈಚೆಗಂತೂ ಅವರಲ್ಲಿ ಅನೇಕರಿಗೆ ನಾರು ಮಡಿ ಉಡಿಸಿ, ಅವರ ಬಾಯಿಯಿಂದ ವೇದಘೋಷಗಳನ್ನು ಹೊರಡಿಸುವ ಪವಿತ್ರ ಕೆಲಸಗಳು ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ, ಮಂಗಳೂರಿನ ನಾರಾಯಣ ಗುರುವಿನ ಸಾನ್ನಿಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ಕನಕಪುರದ ಬಳಿಯ ಕಾವೇರಿ ದಡದಲ್ಲಿ ನಡೆಯತೊಡಗಿದೆ.
ದೇಶವಿದೇಶಗಳಲ್ಲೂ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಪ್ರಚಾರ, ಆಯುರ್ವೇದ, ನಿಸರ್ಗ ಚಿಕಿತ್ಸೆ, ಯೋಗ-ಧ್ಯಾನಗಳ ಪ್ರಸಾರ ಎಷ್ಟರಮಟ್ಟಿಗೆ ನಡೆದಿದೆಯೆಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಹೇಳಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ. ಒಂದೆರಡು ಉದಾಹರಣೆಗಳು ಸಾಕು: ಇಲ್ಲಿಂದಲೇ ಶಾಸ್ತ್ರೋಕ್ತವಾಗಿ ಕಡೆದ ಗ್ರಾನೈಟ್ ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ಒಯ್ದು ಅಮೆರಿಕದ ಪಿಟ್ಸ್ಬರ್ಗ್ನಲ್ಲಿ ತಿರುಪತಿ ವೆಂಕಟೇಶ್ವರನ ದೇಗುಲದ ಪ್ರತಿರೂಪವನ್ನು ಇಲ್ಲಿನ ಪಂಡಿತರೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿದ್ದಾರೆ. ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ ಪ್ರಾಂತದಲ್ಲಿ ಅನಾವೃಷ್ಟಿಯ ಸಮಸ್ಯೆ ತಲೆದೋರಿದರೆ ಇಲ್ಲಿನ ವೇದ ಪಾರಂಗತರೇ ಹೋಗಿ ಪರ್ಜನ್ಯ ಜಪ ಮಾಡಿ, ಹೋಮ ಕುಂಡ ಸ್ಥಾಪಿಸಿ, ದೂರ್ವೆ, ಸಮಿತ್ತು, ತುಪ್ಪ ಹಾಲು, ರೇಷ್ಮೆ ವಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಯಜ್ಞದೇವನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅದೇ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ತುಂತುರು ಮಳೆ ಬಿದ್ದಿದ್ದು ಈ ಯಜ್ಞದ ಫಲವೆಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
ಅನಿಷ್ಟ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳನ್ನು ಅಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಲೇ, ಹೊಸದನ್ನು ಅರಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಹಾಗೂ ಹಳದನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಯತ್ನಗಳು ಜಗತ್ತಿನ ಇತರ ನಾಗರಿಕತೆಗಳಲ್ಲೂ ಅತಿ ತ್ವರಿತವಾಗಿ ನಡೆಯತೊಡಗಿದೆ. ಯಹೂದ್ಯರನ್ನು ಕಂಡರೆ ಜರ್ಮನರು ಕೆಂಡ ಕಾರುವುದಿಲ್ಲ. ಕರಿಯರು ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಪಟ್ಟಕ್ಕೂ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಪಂಜಾಬಿನ ಸರದಾರ್ಜಿ ದೂರದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಕೊಲಂಬಿಯಾದಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನಿ ಪಟ್ಟಕ್ಕೆ ಸ್ಪರ್ದಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಬಿಳಿಯರಲ್ಲದವರನ್ನು ದೂರ ಇಡಬೇಕೆಂಬ ಧೋರಣೆಯಿದ್ದ ಕ್ಯಾಲಿಪೋರ್ನಿಯಾದಲ್ಲಿ ಈಗ ಬಿಳಿಯರೇ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಸಿಗರೇಟನ್ನು ಕಂಡರೆ ದೂರ ಸರಿಯುತ್ತಾರೆ; ಮಿಂಕ್ ಕೋಟ್ ಧರಿಸಿ ಫ್ಯಾಶನಬಲ್ ಮಹಿಳೆಯನ್ನು ಕಂಡರೆ ಛೀಮಾರಿ ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. ಪೈಪೋಟಿಯ ಮೇಲೆ ದಿನಕ್ಕೆ ಮುನ್ನೂರರಷ್ಟು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಡುಕೋಣಗಳನ್ನು ಗುಂಡಿಕ್ಕಿ ಕೊಲ್ಲುತ್ತಿದ್ದ ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಈಗ ಪ್ರಾಣಿ ಹಿಂಸೆಯನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುವ ಕಾನೂನುಗಳು ಅದೆಷ್ಟು ಅತಿಯಾಗಿವೆಯೆಂದರೆ, ಮುದ್ದು ಬೆಕ್ಕಿಗೆ ಕಿವಿಗೆ ಬೆಂಡೋಲೆ ಹಾಕಿಸಲು ಹೊರಟ ದಂಪತಿ ಜೈಲಿನ ಕಂಬಿ ಎಣಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
ಹಳದನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಹಂಬಲ ಅನೇಕರಿಗಿರಬಹುದು. ಆದರೆ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆಯೇ? ಸಂಸ್ಕೃತಿಯೆಂದರೆ ದಿನನಿತ್ಯದ ಬದುಕಿನೊಂದಿಗೆ ಸಹಜವಾಗಿ ಬೆಳೆದು ಬರುವ ಚರ್ಯೆ ತಾನೆ? ಜನರು ಅದನ್ನು ಆರಾಧಿಸುತ್ತಲೂ ಕೂರುವುದಿಲ್ಲ, ಪ್ರಯತ್ನಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಹಂಬಲಿಸುವುದೂ ಇಲ್ಲ. ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಬದಲಾದ ಹಾಗೆ ಅದು ಬದಲಾಗುತ್ತಲೇ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಹಿಂದಿನ ಗುಹಾಮಾನವರು ತಮ್ಮ ದಿನನಿತ್ಯದ ಹೋರಾಟಗಳ ನಡುವೆಯೇ ಬಿಡುವಿದ್ದಾಗ ಗುಹೆಯ ಭಿತ್ತಿಯ ಮೇಲೆ ವನ್ಯಮೃಗಗಳ ಗೀರು ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಬರೆದರು. ಗುಹೆ ಬಿಟ್ಟು ಹೊರಬಂದ ನಂತರ ಉಳಿ ಚಾಣ ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಂಡು ಬಂಡೆಗಳನ್ನು ಕೊರೆದು ಶಿಲ್ಪವನಾಗಿ ಮಾಡಿದರು. ಮಣ್ಣಿನ ಮಡಕೆ ಮಾಡುತ್ತ ಅವುಗಳ ಮೇಲೆ ಚಿತ್ತಾರಗಳನ್ನು ಅಚ್ಚೊತ್ತಿದರು. ನಂತರ ಮಡಕೆಗಳ ಬದಲು ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಕೊಡಗಳು ಬಂದಾಗ, ಅಷ್ಟೇ ಸಲೀಸಾಗಿ ಹಳತನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಹೊಸದನ್ನು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಂಡರು. ಬಿದಿರಿನ ಕಡ್ಡಿಗಳಿಂದ ಹಾಗೂ ಹುಣಿಸೆಯ ಬೀಜಗಳಿಂದ ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಮಾಡುವ ಬದಲು ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ದಾರಗಳಿಂದ, ಪಾಲಿಯುರಿಥ್ರಿಯನ್ ಮಣಿಗಳಿಂದ ಬೊಂಬೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ ಮನೆಯ ಗೋಡೆಗಳನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸತೊಡಗಿದರು.
ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಸ್ವರೂಪ ಬದಲಾಗಬಹುದು. ಆದರೆ ಖುಷಿಯಾದಾಗ ಹಾಡಬೇಕೆಂಬ ಹಂಬಲ, ನರ್ತಿಸಬೇಕೆಂಬ ತುಡಿತ, ಕಲಾಕೃತಿ ರಚಿಸಬೇಕೆಂಬ ತುಡಿತ ಮಾಯವಾದೀತೆ? ಟಿವಿ, ಕೇಬಲ್ ಬಂದಾಗಿನಿಂದ ಜಾನಪದ ಕಲೆಗಳೆಲ್ಲ ನಶಿಸಿ ಹೋಗುತ್ತಿವೆ ಎಂಬ ಮಾತು ಎಲ್ಲ ಕಡೆ ಕೇಳಬರುತ್ತಿದೆ. ಸಹಸ್ರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ತಮ್ಮ ಪಾಡಿಗೆ ತಾವಿದ್ದ ಜನರ ಮೇಲೆ ಹಠಾತ್ತಾಗಿ ಟಿವಿಯ ಮೂಲಕ ಬಾಹ್ಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಪ್ರಭೆ ಕೋರೈಸಿದ್ದರಿಂದ ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ನಮ್ಮ ಜನರು ಅಪ್ರತಿಭರಾಗಿದ್ದಿರಬಹುದು. ಆದರೆ ಬೇರೆಯವರದ್ದನ್ನು ನೋಡುತ್ತಲೇ ಕೂರುವ ಜಾಯಮಾನ ಹೆಚ್ಚು ದಿನ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಹಳತನ್ನು ಕೈಬಿಟ್ಟರೂ ಹೊಸ ಹೊಸದು ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತವೆ.
ಈ ಮಧ್ಯೆ ಹಳದನ್ನು ಜೋಪಾನವಾಗಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿಡಲೆಂದು ಮ್ಯೂಸಿಯಮ್ಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಹೊಸ ಕಕ್ಷೆಗಳು ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತವೆ.
೧. ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಜಗತ್ತಿನ ಶೇಕಡಾ ಐದರಷ್ಟು ಜನರಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಜಗತ್ತಿನ ಶೇಕಡಾ ೨೫ರಷ್ಟು ಕೈದಿಗಳಿದ್ದಾರೆ. ಹೊಸ ಸಹಸ್ರಮಾನದ ಮೊದಲ ತಿಂಗಳು ಮುಗಿಯುವ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಅಮೆರಿಕದ ಜೈಲುವಾಸಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಇಪ್ಪತ್ತು ಲಕ್ಷ ತಲುಪಿತು. ಅಲ್ಲಿನ ಜೈಲುಗಳನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವವರ ಸಂಖ್ಯೆ ಈಗ ೫೨೩ ಸಾವಿರಕ್ಕೇರಿದೆ. ಜನರಲ್ ಮೋಟಾರ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ, ಉದ್ಯೋಗ ನೀಡುವಲ್ಲಿ ಕಾರಾಗೃಹವೇ ಎರಡನೆಯ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ‘ಉದ್ಯಮ’ ಎನಿಸಿದೆ.
೨. ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ಕಂಪನಿಗಳಲ್ಲಿ ಆಡಳಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೇಗೆ ನಡೆಸಬೇಕೆಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡುವ ಜಗತ್ತಿನ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್ ಸಲಹಾ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಹೆಸರು ಮೆಕ್ಕಿನ್ನಿ (ಒಛಿಏiಟಿseಥಿ) . ಅದರ ಮುಖ್ಯಸ್ಥನಾಗಿ ಮುಂಬೈ ಮೂಲದ ರಜತ್ ಗುಪ್ತಾ ನೇಮಕಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.
೩. ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನಗರದ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿ ಚಾಲಕರ ಸಂಘದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಹೈದರಾಬಾದಿನ ಬಿಜೂ ಮ್ಯಾಥ್ಯೂ ಅವಿರೋಧ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ೧೯೯೯ರಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿಕೊಟ್ಟ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿ ಮುಷ್ಕರ ಶೇಕಡಾ ೯೫ರಷ್ಟು ಟ್ಯಾಕ್ಸಿಗಳು ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದು ಚಾರಿತ್ರಿಕ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ.
೪. ಜಗತ್ತಿನ ಅತಿ ದೊಡ್ದ ಟೆಲಿಕಾಂ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ‘ಬೆಲ್ ಲ್ಯಾಬ್ಸ್’ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಅರುಣ್ ನೇತ್ರಾವಳಿ ನೇಮಕಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವವರಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ನೊಬೆಲ್ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಮೂವತ್ತು ಸಾವಿರ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಗೆ ಈ ಸಂಸ್ಥೆ ಪೇಟೆಂಟ್ ಪಡೆದಿದೆ.
೫. ಇಡೀ ಅಮೆರಿಕ ದೇಶದ ಮಿಲಿಟರಿ ವಿಜ್ಞಾನ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ರಂಗದ ದಿಶಾ ನಿರ್ದೇಶನ ಮಾಡಿ ಸೆನೆಟ್ಗೆ ಸಲಹೆ ನೀಡುವ ‘ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾನಕ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ’ಯ ನಿರ್ದೇಶಕಿಯ ಹೆಸರು ಆರತಿ ಪ್ರಭಾಕರ್. ರಕ್ಷಣಾ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಪದವಿ ಪಡೆದ ಇವರನ್ನು ೧೯೯೫ರಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಂಟನ್ ಸರಕಾರ ನೇಮಕ ಮಾಡಿದೆ.
೬. ಆನೆಯ ಲದ್ದಿಯನ್ನು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಬಣ್ಣವಾಗಿ ಬಳಸಿದ್ದಕ್ಕೆ ಕಲಾವಿದ ಕ್ರಿಸ್ ಒಫಿಲಿಗೆ ೧೯೯೯ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟನ್ನಿನ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ‘ಟರ್ನರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ’ ಲಭಿಸಿತು. ಅದೇ ವರ್ಷ ಕನ್ನಡ ಕಲಾವಿದೆ ಶೀಲಾ ಗೌಡ ಅವರಿಗೂ ಮೂರು ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿಗಳ ಮೊತ್ತದ ಭಾರತದ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಸೋದ್ಬಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಲಭಿಸಿತು. ಈಕೆ ತನ್ನ ಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಗೋಮಯ ಬಳಸಿದ್ದರು.
ಜಾಗತೀಕರಣದ ದುಖೀಮುಖಗಳು
ಹೊಸ ಶತಮಾನ ಹತ್ತೇ ದಿನಗಳಿವೆ ಎನ್ನುವಾಗ ಒಂದು ಪುಟ್ಟ ಘಟನೆ ನಡೆಯಿತು. ಮಕಾವ್ ದ್ವೀಪವನ್ನು ಪೋರ್ಚಗೀಸರು ಚೀನಾಕ್ಕೆ ಬಿಟ್ಟುಕೊಟರು. ಅದು ವಸಾಹತು ಶಾಹಿಯ ಶವಪೆಟ್ಟಿಗೆಗೆ ಹೊಡೆದ ಕೊನೆಯ ಮೊಳೆ ಎನ್ನಿಸಿಕೊಂಡಿತು.
ಹೊಸ ಶತಮಾನ ಹತ್ತೇ ವರ್ಷಗಳಿವೆ ಎನ್ನುವಾಗ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ಘಟನೆ ನಡೆದಿತ್ತು. ಬರ್ಲಿನ್ ಗೋಡೆಯನ್ನು ಕೆಡವಲಾಯಿತು. ಅದು, ಕಮ್ಯೂನಿಸಂ ಶವಪೆಟ್ಟಿಗೆಗೆ ಹೊಡೆದ ಮೊದಲ ಮೊಳೆ ಎನ್ನಿಸಿತ್ತು.
ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಇವೆರಡೂ ಈ ಶತಮಾನದ ಇತಿಹಾಸದ ಅತಿ ಮಹತ್ವದ ಶಕ್ತಿಗಳಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡಿವೆ. ಇವೆರಡು ಸೇರಿದಾಗ ಮಾನವನ ಶಕ್ತಿ, ಯುಕ್ತಿ, ಪ್ರತಿಭೆಗಳೆಲ್ಲ ತೀವ್ರತಮವಾಗಿ ಪ್ರಕಟವಾಗುತ್ತವೆ ಎಂದು ಚರಿತ್ರಕಾರರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಅದರಿಂದ ದಿಗಿಲೂ ಆಗುತ್ತದೆ. ಅಷ್ಟೆಲ್ಲ ಶಕ್ತಿಗಳು ಅಷ್ಟೊಂದು ಉತ್ಕಟವಾಗಿ ಪ್ರಕಟವಾಗುತ್ತಿರುವಾಗ ಹಳೆಯ ವ್ಯವಸ್ತೆಗಳೆಲ್ಲ ಕುಸಿಯುತ್ತವೆ. ಹಿರಿತನ ಮಣ್ಣುಗೂಡುತ್ತದೆ. ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಮೂಲೆಗುಂಪಾಗುತ್ತವೆ. ಸಮುದಾಯ, ಜೀವನಕ್ರಮ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮೌಲ್ಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಸ್ಥಿರತೆ, ಅಷ್ಟೇಕೆ ಮಾನಸಿಕ ಹದುಳವೂ ಅಲ್ಲೋಲ ಕಲ್ಲೋಲವಾಗುತ್ತವೆ. ಹಳೆಯ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಸಂವೇದನೆಯನ್ನೇ ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಮಾನವಶಕ್ತಿ ಮಹಾಧಾರೆಯಂತೆ ಧುಮ್ಮಿಕ್ಕುತ್ತವೆ. ಎದುರಿಗೆ ಬಂದಿದ್ದನ್ನೆಲ್ಲ ಬದಲಿಸುತ್ತ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ವಿಜ್ಞಾನ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳು ಈ ಧಾರೆಗೆ ಜಾರುಬಂಡಿಯಾಗುತ್ತವೆ.
ವಾಣಿಜ್ಯೋದ್ಯಮವೇ ಇಂದಿನ ಸಮಾಜದ ಮೂಲಮಂತ್ರವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಹಿಂದೆಲ್ಲ ಅಪ್ರತಿಮ ಯೋಧರು, ಮಹಾನ್ ಮುತ್ಸದ್ದಿಗಳು, ಕಲಾವಿದರು, ಲೇಖಕರು, ವಿದ್ವಾಂಸರು ಆಯಾ ಸಮಾಜದ ಹೀರೋಗಳೆನಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.ಈಗ ಅವರೆಲ್ಲ ಮೂಲೆಗುಂಪಾಗುತ್ತಾರೆ. ಬಿಲ್ ಗೇಟ್ಸ್, ಅಝಿಮ್ ಪ್ರೇಮ್ಜೀ, ನಾರಾಯಣಮೂರ್ತಿಯಂಥವರು ಹೀರೋಗಳಾಗುತ್ತಾರೆ. ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಅವರನ್ನೇ ಹಾಡಿ ಹೊಗಳುತ್ತವೆ.
ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಸಮಾಜದ ಕೊಳ್ಳುಬಾಕತನವನ್ನೂ, ಲಾಭಕೋರ ಮನೋವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಟೀಕಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಭಾರತ, ಬ್ರಝಿಲ್, ಚೀನಾದಂಥ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳೂ ಈಗ ಪೈಪೋಟಿಯ ಮೇಲೆ ಅಂಥದ್ದಕ್ಕೇ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ನೀಡುವ ರಫ್ತು ಕಾರಿಡಾರ್ಗಳನ್ನೂ ಏಕ ಗವಾಕ್ಷಿಗಳನ್ನೂ ಟೆಕ್ಪಾರ್ಕ್ಗಳನ್ನೂ ನಿರ್ಮಿಸತೊಡಗಿವೆ.
ಜಾಗತೀಕರಣವೆಂಬ ಈ ಮಹಾಧಾರೆಯಲ್ಲಿ ಯಾವ ಬಗೆಯ ಹೊಸ ಸಮಾಜದ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ನಾವು ಕಾಣಲಿದ್ದೇವೆ?
ಹೊಸ ಸಹಸ್ರಮಾನ ಇನ್ನೂ ಹದಿನೈದು ದಿನ ಇದೆ ಎನ್ನುವಾಗ ಇಡೀ ಭಾರತವನ್ನೇ ನಡುಗಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯುಳ್ಳ ಒಂದು ಪುಟ್ಟ ರಹಸ್ಯ ಕೆಲಸ ದಿಲ್ಲಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು. ಕೇಂದ್ರ ಸರಕಾರದ ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಚಿವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಎನ್. ಎನ್. ಖನ್ನ ಹೆಸರಿನ ಅಧಿಕಾರಿ ತನ್ನ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ದೀರ್ಘ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ನೋಡುತ್ತ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಪ್ಪುಟ ತಿರುವುತ್ತ ‘ಟಿಕ್’ ಮಾರ್ಕ್ ಹಾಕುತ್ತ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದರು.
ಆ ಪಟ್ಟಿ ಮತ್ತೇನಲ್ಲ. ಬರೀ ದಿನಸಿ ಪಟ್ಟಿ. ಗೋಧಿ, ಅಕ್ಕಿ, ಕುಸುಬಲ ಅಕ್ಕಿ, ಜೋಳ, ರಾಗಿ, ಸಜ್ಜೆ, ಬಾರ್ಲಿಯಂಥ ದಿನಸಿ ಪದಾರ್ಥಗಳು; ಲವಂಗ, ಶುಂಠಿ, ಕೊಬ್ಬರಿ, ಏಲಕ್ಕಿಯಂಥ ಮಸಾಲೆ ವಸ್ತುಗಳು; ಹಾಲು, ಬೆಣ್ಣೆ, ಗಿಣ್ಣ, ಮೊಟ್ಟೆ, ಉಪ್ಪಿನಕಾಯಿಯಂಥ ಚಿಲ್ಲರೆ ಅಡಿಗೆ ವಸ್ತುಗಳು; ಕುರಿಮಾಂಸ, ಪಾಂಫ್ರೆಟ್ ಮೀನು, ಬಂಗುಡೆ, ಹಿಲ್ಸಾ ಮುಂತಾದ ನಾನ್ವೆಜ್ ಪದಾರ್ಥಗಳು; ಹೊಲಿಗೆಯಂತ್ರ, ಅಡುಗೆ ಸಲಕರಣೆ, ಟೀವಿ, ಅಲಾರ್ಮ್ ಗಡಿಯಾರ, ಚಪ್ಪಲು, ಛತ್ರಿ, ಕ್ಯಾಮರಾ, ಟವೆಲ್ಲು, ಸ್ವೆಟರ್ರು ಇತ್ಯಾದಿ ಇತ್ಯಾದಿ… ಒಟ್ಟು ೧೪೨೯ ದಿನ ಬಳಕೆಯ ವಸ್ತುಗಳು.
ಖನ್ನ ಅದೇನು ತಮ್ಮ ಮನೆ ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆ? ಇಲ್ಲ! ಭಾರತಕ್ಕೆ ಎಂತೆಂಥ ವಿದೇಶೀ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳನ್ನು ವಿದೇಶೀ ಕಂಪನಿಗಳು ಮಾರಾಟಕ್ಕೆ ತರಬಹುದು ಎಂಬುದರ ಅನುಮತಿ ಪತ್ರವನ್ನು ಅವರು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಬೇಗ ನೋಡಿ ಸಹಿ ಮಾಡುವಂತೆ ಅವರಿಗೆ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ನ ವಿಶ್ವ ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸುಸಾನ್ ಎಸ್ಸೆರ್ಮಾನ್ ಎಂಬ ಮಹಿಳಾ ಅಧಿಕಾರಿ ಒತ್ತಾಯದ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸಿದ್ದರು. ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೬ರಂದು ಪರಸ್ಪರ ಸಹಿ ಹಾಕುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮುಗಿಯಿತು.
ಇದು ರಹಸ್ಯದ ಸಂಗತಿಯಾಗಿತ್ತು. ಯಾಕೆಂದರೆ, ಅದೇ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಸತ್ತಿನ ಅಧಿವೇಶನ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದರೂ ಅಲ್ಲಿ ಇದರ ಪ್ರಸ್ತಾಪ ಬರಲೇ ಇಲ್ಲ. ಸಹಿ ಹಾಕಿದ ಒಂದು ವಾರದ ನಂತರ ಡಿಸೆಂಬರ್೨೪ ಕ್ಕೆ ಅಧಿವೇಶನ ಮುಕ್ತಾಯವಾಗುವವರೆಗೂ ಅದು ಬಹಿರಂಗವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಪತ್ರಿಕೆಗಳಿಗೂ ಈ ವಿಷಯ ಗೊತ್ತಾಗಲಿಲ್ಲ.
ಜನವರಿ ೧೫ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ತುಸುತುಸುವಾಗಿ ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ನಿಂದ ಸುದ್ಧಿ ಹೊರಬರತೊಡಗಿತ್ತು. ಈ ಒಪ್ಪಂದದ ಪ್ರಕಾರ, ೨೦೦೦ ಏಪ್ರಿಲ್ ೧ರೊಳಗೆ ಈ ದೀರ್ಘಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿರುವ ೭೧೫ ಸರಕುಗಳಿಗೆ ಭಾರತದೊಳಕ್ಕೆ ಬರಲು ಅನುಮತಿ ಸಿಗಬೇಕು. ಇನ್ನುಳಿದ ೭೧೪ ಐಟಮ್ಗಳಿಗೆ ೨೦೦೧ರ ಏಪ್ರಿಲ್ ಒಳಗಾಗಿ ಅನುಮತಿ ಸಿಗಬೇಕು.
ಇದು ಭಾರತದ ನೆಲ ನಡುಗಿಸಬಲ್ಲ ಸಂಗತಿ ಏಕೆಂದರೆ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಬಂದ ಲಾಗಾಯ್ತೂ ಇವೆಲ್ಲ ಸಾಮಾಗ್ರಿಗಳನ್ನು ವಿದೇಶಿಯರು ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ತಂದು ಸುರಿಯದ ಹಾಗೆ ನಾವು ನಿರ್ಬಂಧ ಹಾಕಿಕೊಂಡಿದ್ದೆವು. ಇವು ಬಂದಿದ್ದೇ ಆದರೆ ನಮ್ಮ ರೈತರು, ನಮ್ಮ ಕೂಲಿಕಾರರು, ನಮ್ಮ ಕುಶಲ ಕರ್ಮಿಗಳು, ನಮ್ಮ ಕಿರು ಕೈಗಾರಿಕೋದ್ಯಮಿಗಳು ಅಪ್ಪಚ್ಚಿಯಾಗುತ್ತಾರೆ. ವಿದೇಶೀ ವಸ್ತುಗಳೊಂದಿಗೆ ಪೈಪೋಟಿ ನಡೆಸಲಾರದೆ ಸೋಲುತ್ತಾರೆ ಎಂಬ ಭಾವನೆ ಇತ್ತು. ಜತೆಗೆ ಇಷ್ಟೆಲ್ಲ ಸಾಮಾಗ್ರಿಗಳನ್ನು ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ದಲ್ಲಾಳಿಗಳು ಭಾರತದ ಅಮೂಲ್ಯ ಡಾಲರ್ಗಳನ್ನು, ಪೌಂಡ್ಗಳನ್ನು ಖಾಲಿ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಎಂಬ ಭಯವಿತ್ತು.
ಈ ಒಪ್ಪಂದದ ಪ್ರಕಾರ, ಕಾರು, ಟ್ರಾಕ್ಟರ್, ಪೇಂಟ್ನಿಂದ ಹಿಡಿದು, ಬಾಚಣಿಕೆ, ಮೇಣದ ಬತ್ತಿ, ಪೊರಕೆಯವರೆಗಿನ ಎಲ್ಲ ಬಗೆಯ ಉತ್ಪಾದನೆಗಳನ್ನೂ ನಾವು ವಿದೇಶಿಗಳಿಂದ ತರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಖನ್ನಾ ಸಹಿ ಹಾಕಿದ ಈ ಕ್ಯೂಆರ್(ಕ್ವಾಂಟಿಟೇಟಿವ್ ರಿಸ್ಟ್ರಿಕ್ಶನ್ಸ್)ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಉದ್ಯಮಗಳ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ತೀರಾ ಕಮ್ಮಿ ಇದೆ. ಮಧ್ಯಮ ಹಾಗೂ ಚಿಕ್ಕ ಉದ್ಯಮಗಳ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಸುದೀರ್ಘವಾಗಿದೆ.
ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬರಲಿರುವ ಕೆಲವು ಸಾಮಾಗ್ರಿಗಳನ್ನು ನೋಡೋಣ: ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಅಕ್ಕಿ. ಕನಕಪುರದ ರೈತನೊಬ್ಬ ಹೇಗೋ ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ಬೆಳೆದ ಅಕ್ಕಿಯನ್ನು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ತರುತ್ತಾನೆ. ಆತನಿಗೆ ಸಿಗುವುದು ಪ್ರತಿ ಕ್ವಿಂಟಾಲಿಗೆ ಎಂಟು ನೂರು ರೂಪಾಯಿ ಮಾತ್ರ. ಅವನ ಉತ್ಪಾದನಾ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಕಳೆದರೆ ಹೆಚ್ಚೆಂದರೆ ನೂರೈವತ್ತು ರೂಪಾಯಿ ಸಿಕ್ಕೀತು. ಮುಂದಿನ ವರ್ಷ ವಿದೇಶೀ ಅಕ್ಕಿ ಇಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟಕ್ಕೆ ಬರಲಿದೆ(ಈ ವರ್ಷ ಬರಲಿಕ್ಕಿಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕಿಯ ಪೂರೈಕೆ ಕೊಂಚ ಕಮ್ಮಿಯೇ ಇದೆ). ಮುಂದಿನ ವರ್ಷ ಕ್ಯಾಲಿಪೋರ್ನಿಯಾದಿಂದ ಅಕ್ಕಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಅದರ ಮೇಲೆ ಭಾರತ ಶುಲ್ಕವನ್ನೂ ವಿಧಿಸುವಂತಿಲ್ಲ. ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕಿಯನ್ನು ಬೆಳೆದವನಿಗೆ ಸರಕಾರವೇ ಆತನಿಗಾದ ವೆಚ್ಚದ ದುಪ್ಪಟ್ಟು ಹಣ ನೀಡಿರುತ್ತದೆ. ಆ ಅಕ್ಕಿಗೆ ಇಲ್ಲಿ ಬೇಡಿಕೆ ಹೆಚ್ಚಿದ್ದೇ ಆದರೆ ನಮ್ಮ ರೈತನ ಅಕ್ಕಿಗೆ ಆಗ ಕ್ವಿಂಟಾಲಿಗೆ ಐದು ನೂರೂ ಸಿಗಲಿಕ್ಕಿಲ್ಲ. ಅದೇ ವೇಳೆಗೆ ಆತನ ರಸಗೊಬ್ಬರದ ಬೆಲೆ ದುಪ್ಪಟ್ಟು ಆಗಲಿಕ್ಕಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಸರಕಾರ ಈಗಿನ ಸಬ್ಸಿಡಿಯನ್ನು ತೆಗೆದು ಹಾಕಿರುತ್ತದೆ. ವಿದ್ಯುತ್ ಶಕ್ತಿಯ ಮೀಟರ್ ಹಾಕಿ ದುಪ್ಪಟ್ಟು ಬೆಲೆ ವಿಧಿಸಬೇಕೆಂದು ವಿಶ್ವ ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಂಘ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಶರತ್ತು ಹಾಕಿರುತ್ತದೆ. ಅದೂ ಸಾಲದೆಂಬಂತೆ ನೀರಾವರಿಗೂ ಆತ ಹಣ ತೆರಬೇಕಾಗಿ ಬರಲಿದೆ. ತನ್ನ ಹಳ್ಳಿಯಿಂದ ಅಕ್ಕಿಯನ್ನು ಸಾಗಿಸಿ ತರುವ ಸಾರಿಗೆ ವೆಚ್ಚವೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಯಾವ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ನೋಡಿದರೂ ಆತನ ಸ್ಥಿತಿ ಸುಧಾರಿಸುವ ಮಾರ್ಗ ಕಾಣುತ್ತಿಲ್ಲ. ‘ಸಿರಿವಂತ ರೈತರು ತಮ್ಮ ಜಮೀನನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿ ನಗರಕ್ಕೆ ಬಂದು ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಾಗಬಹುದು; ಚಿಕ್ಕ ಹಿಡುವಳಿ ಇರುವವರು ಮಾತ್ರ ಅನಿಯಂತ್ರಿತ ಆಮದಿನಿಂದಾಗಿ ದಿವಾಳಿಯಾಗುತ್ತಾರೆ’ ಎನ್ನುತ್ತದೆ, ಈ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ರಹಸ್ಯ ಸಹಿ ಬಿದ್ದುದನ್ನು ಬಹಿರಂಗಗೊಳಿಸಿದ ಔಟ್ಲುಕ್ ಪತ್ರಿಕೆ.
ಇಡೀ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಏಳು ಕೋಟಿ ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕಿ ಬೆಳೆಯಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಅವರೆಲ್ಲರ ಸ್ಥಿತಿ ಈತನಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಲಿಕ್ಕಿಲ್ಲ. ‘ನಮ್ಮ ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತ ಪ್ರಜೆಗಳೆಲ್ಲ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತಾರೆ. ಆರ್ಥಿಕ ರಂಗದ ಸುಧಾರಣೆಯ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಜನರನ್ನು ಬದಿಗೆ ತಳ್ಳಿ ಸಾಗುವುದು ಸರಿಯಲ್ಲ’ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ, ರಾಷ್ಟೀಯ ಡೇರಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಂಡಲಿ ಅದ್ಯಕ್ಷೆ ಅಮೃತಾ ಪಟೇಲ್.
ಇದು ರೈತನ ಸ್ಥಿತಿಯಾದರೆ, ಚಿಕ್ಕ ಉದ್ಯಮಿಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಇನ್ನೂ ಗಂಭೀರವಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಕಳೆದ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಶೇಕಡಾ ೪೦ರಷ್ಟು ಚಿಕ್ಕ ಉದ್ಯಮಗಳು ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿವೆ. ಮನೆ ಬಳಕೆಯ ಅದೆಷ್ಟೋ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಘಟಕಗಳು ವಿದೇಶೀ ಪೈಪೋಟಿಯ ಬಿಸಿ ತಾಳಲಾರದೆ ಮುಚ್ಚಿ ಹೋಗಬಹುದು. ಬಡವರು ಹಾಗೂ ಕೆಳಮಧ್ಯಮ ಕುಟುಂಬಗಳು ಬೀದಿ ಪಾಲಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. ಉಪ್ಪಿನಕಾಯಿ, ಬಾಚಣಿಕೆ, ಪೊರಕೆಗಳೂ ಚೀನಾ, ಕೊರಿಯಾಗಳಿಂದ ಬರತೊಡಗಿದರೆ ಇನ್ನೇನು?
ಜಾಗತಿಕ ನೋಟದಲ್ಲಿ ಇಂದು ಬಡವ-ಬಲ್ಲಿದರ ನಡುವಣ ಕಂದರ ಹಿಂದೆಂದೂ ಇಲ್ಲದಷ್ಟು ವಿಸ್ತಾರವಾಗಿದೆ. ಇದು ಹೇಗೆಂದು ನೋಡಲೆಂದು ನಾವು ಜಗತ್ತಿನ ಜನರನ್ನೆಲ್ಲ ಅವರವರ ಸಂಪತ್ತಿನ ಪ್ರಕಾರ ಸಾಲಾಗಿ ನಿಲ್ಲಿಸೋಣ. ಅಂದರೆ ಸಾಲಿನ ಒಂದು ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಅತಿ ಶ್ರೀಮಂತ; ಇನ್ನೊಂದು ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಕಡು ಬಡವ. ಈಗ ಇವರ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ನೋಡೋಣ.
ಜಗತ್ತಿನ ಒಟ್ಟು ನಿವ್ವಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಶೇಕಡಾ ೮೬ಪಾಲು ಈ ಸಿರಿವಂತ ಶೇಕಡಾ ೨೦ರಷ್ಟು ಜನರ ಕೈಗೆ ಸೇರುತ್ತದೆ. ಬಡ ಶೇಕಡಾ ೨೦ ಮಂದಿಯ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಜಾಗತಿಕ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಬರೀ ಶೇಕಡಾ ೧ರಷ್ಟಿದೆ. ಮೊದಲ ಶೇಕಡಾ ೨೦ರಷ್ಟು ಶ್ರೀಮಂತರ ಇತ್ಪನ್ನ ಕೊನೆಯ ಶೇಕಡಾ ೨೦ರಷ್ಟು ಬಡವರ ಉತ್ಪನ್ನಕ್ಕಿಂತ ೭೪ ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ಇದೆ.
ಕೇವಲ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ, ಜಗತ್ತಿನ ಮೊದಲ ೨೦೦ ಅತಿ ಶ್ರೀಮಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಒಟ್ಟು ಗಳಿಕೆ ೪೦೦ ಶತಕೋಟಿ ಡಾಲರ್ ಇತ್ತು. ಕೇವಲ ನಾಲ್ಕೇ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅವರ ಉತ್ಪನ್ನ ೧೦೦೦ ಶತಕೋಟಿ ದಾಟಿದೆ. ಜಾಗತೀಕರಣದ ವ್ಯಾಪಕವಾದಂತೆಲ್ಲ ಬಡವ ಶ್ರೀಮಂತರ ಮಧ್ಯೆಯ ಕಂದರ ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತ ಹೋಗುತ್ತಿದೆ.
ಆತಂಕ ಇಷ್ಟಕ್ಕೇ ಮುಗಿದಿಲ್ಲ. ಹಿಂದೆಲ್ಲ ಈ ಅಂತರವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬೇಕೆಂಬ ತುಡಿತ ಎಲ್ಲ ಸಮಾಜದಲ್ಲೂ ಇತ್ತು. ವ್ಯಕ್ತಿಗತವಾಗಿ ಇರದಿದ್ದರೂ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಸಂವಿಧಾನಗಳ ಬುನಾದಿಯೇ ಇದಾಗಿತ್ತು. ಬಡವರ, ಹಿಂದುಳಿದವರ, ದುಃಖಿತರ ನೆರವಿಗೆ ಅನುಕೂಲಸ್ಥರು ಬರಬೇಕು. ರಾಷ್ಟ್ರ ಆ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನೆರವಾಗಬೇಕು. ಇದು ಒಂದು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಗುರಿ ಆಗಿತ್ತು. ಯಾವ ರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಅದು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಲ್ಲವೊ, ಆ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಏನೊ ಕೊರತೆ ಇದೆ ಎಂದು ಅರ್ಥೈಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿತ್ತು. ಆದರೆ ಜಾಗತೀಕರಣದ ಧೋರಣೆ ಹಾಗಿಲ್ಲ. ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿದ್ದರೆ ಆತ ಮೇಲೆ ಬರುತ್ತಾನೆ. ಅಂಥ ಅನುಕೂಲಸ್ಥರು ಚೆಲ್ಲುವ ಹಣದ ಪ್ರವಾಹದಲ್ಲಿ ಅಷ್ಟಿಷ್ಟಾದರೂ ಬದವರ ಮುಷ್ಟಿಗೆ ಸಿಕ್ಕೇ ಸಿಗುತ್ತದೆ; ಅನುಕೂಲಸ್ಥನ ಹಣದ ಚೆಲ್ಲಾಟವನ್ನು ನೋಡಿ ಬಡವನಿಗೂ ಮೇಲೆದ್ದು ಬರುವ ಪ್ರೇರಣೆ ಬಂದರೆ ಬರಲಿ. ಇಲ್ಲಾಂದರೆ ಇಲ್ಲ ಎಂಬ ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ದೋರಣೆಯೇ ವಿಶ್ವದ ಎಲ್ಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ನಿಲುವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಸರಕಾರದ ವೈಫಲ್ಯ, ರಾಷ್ಟ್ರದ ವೈಫಲ್ಯ ಇಲ್ಲಿ ಗಣನೆಗೆ ಬರುವುದೇ ಇಲ್ಲ. ಏನಿದ್ದರೂ ಆಯಾ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸಾಫಲ್ಯ, ವೈಫಲ್ಯ.
ಹೊಸ ಸಾಧನ, ಹೊಸ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಎಲ್ಲರ ಕೈಗೆಟಕುವಂತಾದರೆ, ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆ ತಾನಾಗಿಯೇ ಬರುತ್ತದೆಂದೂ, ಬದವ-ಬಲ್ಲಿದರ ನಡುವಣ ಅಂತರ ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಕಮ್ಮಿಯಾಗುತ್ತ ಬಂದು, ಜಗತ್ತಿನ ಎಲ್ಲರೂ ಅನುಕೂಲಸ್ಥರೇ ಆಗಿರುತ್ತಾರೆಂದೂ ಜಾಗತೀಕರಣದ ಜಾಗಟೆ ಬಾರಿಸುವವರು ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇರಬಹುದು ಆದರೆ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಸಿಂಹಪಾಲೂ ಧನಿಕರ ಕೈಯಲ್ಲೇ ಇದೆ. ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧನಗಳೂ ಧನಿಕರ ಕೈಯಲ್ಲೇ ಇದೆ.
ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಮಹಾಮಾರ್ಗ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾದ ಇಂತರ್ನೆಟ್ ಮತ್ತು ಟೆಲಿಫೋನ್ಗಳನ್ನೇ ನೋಡೋಣ: ಜಗತ್ತಿನ ಕೇವಲ ಶೇಕಡಾ ೧೫%ರಷ್ಟು ಜನರಿರುವ ಶ್ರೀಮಂತ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಜಗತ್ತಿನ ಶೇಕಡಾ ೮೮%ರಷ್ಟು ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಬಳಕೆದಾರರಿದ್ದಾರೆ. ಸ್ವೀಡನ್ನಿನಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಟೆಲಿಫೋನ್ ಸೌಕರ್ಯ ಇದೆ. ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಶೇಕಡಾ ೭೦ ಜನರಿಗೆ ಫೋನ್ ಇದೆ. ಆದರೆ ದಕ್ಷಿಣದ ಬಹಳಷ್ಟು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನೂರಕ್ಕೆ ಒಬ್ಬರಿಗೂ ಫೋನ್ ಇಲ್ಲ.
ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಶಾಂತಿಯಿಂದಾಗಿ ಎಲ್ಲರೂ ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಆರ್ಥಿಕ ಸುಧಾರಣೆ ಸಾಧಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಎಲ್ಲರೂ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅದೂ ಮರೀಚಿಕೆಯೇ ಆಗಬಹುದು. ಏಕೆಂದರೆ, ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಕ್ಕಾಗಿ ವಿನಿಯೋಗವಾಗುತ್ತಿರುವ ಹಣದ ಶೇಕಡಾ ೯೯ ಪಾಲು ಕೇವಲ ೫೫ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಇನ್ನುಳಿದ ಅಂದರೆ ಹಿಂದುಳಿದ ಇತರ ೧೬೫ ದೇಶಗಳ ಪಾಲು ಕೇವಲ ಶೇಕಡಾ ೧ರಷ್ಟು ಮಾತ್ರ. ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಂಪ್ಯೂಟರನ್ನು ಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದರೆ ಧನಿಕ ದೇಶದ ಪ್ರಜೆಯೊಬ್ಬ ತನ್ನ ಒಂದು ತಿಂಗಳಿನ ವರಮಾನವನ್ನು ಹೂಡಿದರೆ ಸಾಕಾಗುತ್ತದೆ. ಅದೇ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಪ್ರಜೆಯಾಗಿದ್ದರೆ ಆತ ಕಡೇಪಕ್ಷ ತನ್ನ ಎಂಟು ವರ್ಷಗಳ ವರಮಾನವನ್ನು ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಮೀಸಲಿಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ!
ಇಷ್ಟಾಗಿ ಇಡೀ ಜಗತ್ತೇ ಹಾಡಿ ಹೊಗಳುತ್ತಿರುವ ಈ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ನಮ್ಮ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಎಷ್ಟು ಜನರೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿದೆ ಗೊತ್ತೆ? ಕೇವಲ ಶೇಕಡಾ ೨ರಷ್ಟು.
ಜಾಗತೀಕರಣದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರವೇ ತನ್ನ ಪ್ರಜೆಗಳ ಹಿತವನ್ನು ಕೈಬಿಡುತ್ತದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ಉದಾಹರಣೆಗಳಿವೆ. ಪ್ರಗತಿಶೀಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಸರಕಾರಗಳು ಕ್ರಮೇಣ ತಮ್ಮ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಖಾಸಗಿ ಕಂಪನಿಗಳ ಹೆಗಲಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸುತ್ತವೆ. ತಮ್ಮ ಉದ್ಯಮಗಳನ್ನು ಖಾಸಗು ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ಮಾರುತ್ತಿವೆ. ಯಾವ ಲಾಭವನ್ನೂ ತರದ ಬಿಳಿಯಾನೆಗಳನ್ನು ಕೊಳ್ಳಲು ಯಾರೂ ಮುಂದೆ ಬರುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂದಾದಾಗ, ಕಾಮಧೇನುಗಳನ್ನೇ ದಾನಕ್ಕೆ ಕೊಟ್ಟು ಕೈತೊಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿವೆ. ಭಾರತದ ಸರಕಾರಿ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲ ಗಣಿಗಳನ್ನು ಖಾಸಗಿಯವರಿಗೆ ವಹಿಸುವಾಗ, ದೇಶದ ಅತ್ತ್ಯುತ್ತಮ ಗಣಿ ಎನಿಸಿದ ಬೈಲಾದಿಲ್ಲ ಎಂಬಲ್ಲಿನ ‘೧೧ಬ್’ ಹೆಸರಿನ ಗಣಿಯೇ ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲು ಪರಭಾರೆಯಾಯಿತು.
ಕಂಪನಿ ಸರಕಾರದ್ದಾಗಿರಲಿ, ಖಾಸಗಿಯದಾಗಿರಲಿ, ಈಗಿನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳೆಲ್ಲ ಸಿರಿವಂತರ ಅನುಕೂಲಕ್ಕಾಗಿಯೇ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಈಗೀಗ ಎಲ್ಲರೂ ಅರಿವಿನ ಅರ್ಥವ್ಯವಸ್ಥೆ (ನಾಲೆಜ್ ಇಕಾನಮಿ) ಬಗ್ಗೆ ಮಾತಾದತೊಡಗಿದ್ದಾರೆ. ತುಂಬ ಆಕರ್ಷಕ ಕಲ್ಪನೆ ಅದು. ಮೊನ್ನೆ ಮುಗಿದ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ತೈಲದ ಗಣಿಗಳ ದೊರೆಗಳೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಶ್ರೀಮಂತರಾಗಿದ್ದರು. ಕುವೈತ್ ದೇಶದ ಧನಿಕರು, ಬ್ರೂನಿ ಸುಲ್ತಾನನಂತವರು ಧನಿಕರಲ್ಲಿ ಅಗ್ರಗಣ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಅವರನ್ನೂ ಮೀರಿಸಿ ಇಂದು ಮಾಹಿತಿಯ/ಅರಿವಿನ ವಹಿವಾಟು ಮಾಡುವ ಬಿಲ್ ಗೇಟ್ನಂಥವರು ಧನಿಕರಾಗುತ್ತಾರೆ. ಅದರೆ ಅರಿವಿನ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯ ಇರುವವರು ಬಡವರ ಅಂಗಳಕ್ಕೆ ಬಂದು ‘ಮಾಹಿತಿ ಚೌರ್ಯ’ ಮಾಡುವ ಪ್ರಸಂಗಗಳೂ ದಿನದಿನಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿವೆ. ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನರು ತಲೆತಲಾಂತರದಿಂದ ಸಾಗಿಸಿ ತಂದ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಸಿರಿವಂತ ಕಂಪನಿಗಳು ಹಠಾತಾಗಿ ಲಪಟಾಯಿಸಿ, ಪೇಟೆಂಟ್ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮದನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಪರಿಹಾರದ ಸೊಲ್ಲೇ ಇಲ್ಲ. ಇನ್ನು ಬೇವು, ಅರಿಶಿಣ ಮತ್ತು ಬಾಸ್ಮತಿಗಳ ಪ್ರಸಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಜ್ಞಾನ ಎಂಬುದು ಒಂದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಸೇರಿರುವಾಗ ಯಾರಿಗೂ ಪರಿಹಾರ ಕೊಡದೆ ಬಹುರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಂಪನಿಗಳು ಪಾರಾಗಿ ಬಿಡುತ್ತವೆ.
ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಂದ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಎತ್ತಿ ಸಾಗಿಸುವಷ್ಟೇ ಸಲೀಸಾಗಿ ಸರಕಾರಿ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಸಂಶೋಧನಾಲಯಗಳಿಂದಲೂ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಸಾಗಿಸುವಲ್ಲಿ ಖಾಸಗಿ ಕಂಪನಿಗಳ ಕೈವಾಡ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ. ವಸಾಹತು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಏಷ್ಯ, ಆಫ್ರಿಕಾ ಮತ್ತು ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಅಮೆರಿಕಗಳ ಅತ್ಯಮೂಲ್ಯ ಸಂಪತ್ತು ಕೊಳ್ಳೆ ಹೋದವು. ಯುರೋಪಿನ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ದಕ್ಷಿಣದ ದೇಶಗಳಿಂದ ಚಿನ್ನ, ಬೆಳ್ಳಿ, ವಜ್ರಗಳನ್ನಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ತೇಗ, ಸಣಬುಗಳನ್ನೂ ಸಾಗಿಸಿದವು. ಈಗ ಜಾಗತೀಕರಣ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅದೇ ಕೆಲಸವನ್ನು ಖಾಸಗಿ ಕಂಪನಿಗಳು ಮಾಡುತ್ತವೆ. ದಿಲ್ಲಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಸರಾಂತ ಸಮಾಜ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಫ್ರೋ. ಟಿ.ಕೆ. ಊಮ್ಮೆನ್ ಅವರು ಈಗಿನ ಖಾಸಗಿ ಕಂಪನಿಗಳ ಇನ್ನೊಂದು ಭಾರೀ ಚಾಲಾಕುತನವನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಹಿಂದೆಲ್ಲ ನಮಗೆ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿರಸ್ಕಾರವಿತ್ತು. ಆಗ ಇಡೀ ರಾಷ್ಟ್ರವೇ ಒಂದಾಗಿ ಅಂಥ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿತ್ತು. ಈಗ ಹಾಗಿಲ್ಲ. ಖಾಸಗಿ ಕಂಪನಿಗಳು ನಮ್ಮ ಮನೆಯೊಳಕ್ಕೇ ಬಂದಿವೆ. ನಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳನ್ನೂ ಅವು ಮನವೊಲಿಸುತ್ತವೆ. ಜಗತ್ತಿನ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಔದ್ಯಮಿಕ ದುರಂತ ಎಂದೇ ಹೆಸರಾದ ಭೂಪಾಲ್ ಅನಿಲ ಕಾಂಡಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದ ಯೂನಿಯನ್ ಕಾರ್ಬಾಯಿಡ್ ಕಂಪನಿಯ ಉದಾಹರಣೆಯನ್ನೇ ನೋಡಿ. ಅದೇ ಕಂಪನಿಯ ಎವರ್ರೆಡಿ ಬ್ಯಾಟರಿ ಸೆಲ್ಗಳನ್ನು ನಾವು ಖರೀದಿಸಿ, ರೇಡಿಯೋ ಸ್ವಿಚ್ ಆನ್ ಮಾಡಿ, ಅದೇ ಕಂಪನಿಯ ಜಾಹಿರಾತುಗಳನ್ನು ನಾವು ಕೇಳುತ್ತಿರುತ್ತೇವೆ. ದುರಂತ ಸಂಭವಿಸಿ ೧೫ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರವೂ ಜನ ಅಲ್ಲಿ ಸಾಯುತ್ತಿರುವಾಗ, ಅಂಥ ಒಂದು ಕಂಪನಿಯಿಂದ ಕವಡೆ ಕಿಮ್ಮತ್ತಿನ ಪರಿಹಾರವನ್ನೂ ಕಕ್ಕಿಸಲಾಗದೆ, ತಪ್ಪಿಗೆ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನೂ ವಿಧಿಸಲಾಗದಷ್ಟು ಅಸಹಾಯಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕೆ ಎದುರಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಜಾಗತೀಕರಣದ ಇನ್ನೊಂದು ಮುಖ್ಯ ಮುಖ ಯಾವುದೆಂದರೆ, ಅದು ಕೊಳ್ಳುಬಾಕತನವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಉತ್ಪಾದನೆಗಿಂತ ಬಳಕೆಗೇ ಒತ್ತು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಅದು ಮಾರುವ ಸರಕುಗಳೂ ಅಷ್ಟೆ ಜನರ ಜ್ಞಾನ ಅಥವಾ ಆರೋಗ್ಯ ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಜನರ ಮನರಂಜನೆ ಮತ್ತು ಐಷಾರಾಮಿನ ಗೀಳನ್ನೇ ಹೆಚ್ಚಿಸುವಂತಿರುತ್ತವೆ. ಹಿಂಸೆಗೆ ಮತ್ತು ಜೀವಹರಣಕ್ಕೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಮಾದಕ ವಸ್ತುಗಳ ವಹಿವಾಟು, ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಪೂರೈಕೆ ಮತ್ತು ಏಯ್ಡ್ಸ್ನಂಥ ಅನಿಷ್ಟಗಳೆಲ್ಲ ಜಾಗತೀಕರಣದಿಂದಾಗಿ ಇನ್ನಷ್ಟು ಬಲಿಯುತ್ತವೆ. ಏನಕೇನ ಪ್ರಕಾರೇನ ಲಾಭವೇ ಏಕೈಕ ಗುರಿ ಆಗುವುದರಿಂದ ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಎನ್ನುವುದು ಕನ್ನಡಿಯೊಳಗಿನ ಉದ್ಯಾನವಾಗುತ್ತದೆ. ಅರಣ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ನೇರವಾದ ಲಾಭ ಉಂಟಾದರೆ ಮಾತ್ರ ರಕ್ಷಣೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಅದು ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಲಾಭದಾಯಕ ಆಗುತ್ತದೆಂದಾದರೆ, ಈಗಿನವರಿಗೆ ಅಂಥ ರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಉಳುಯುವುದಿಲ್ಲ. ಬ್ರಝಿಲ್ ಮತ್ತು ಕೆನಡಾ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸರಕಾರ ವಿಧಿಸಿದ ಪರಿಸರ ರಕ್ಷಣಾ ಕಾನೂನುಗಳು ಉದ್ಯಮಿಗಳ ಲಾಭ ಗಳಿಕೆಗೆ ತಡೆ ಒಡ್ಡುತ್ತಿವೆ ಎಂಬ ಆಕ್ಷೇಪಣೆಗಳು ಬಂದಿವೆ. ವಿಶ್ವ ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಈ ಉದ್ಯಮಿಗಳು ದೂರು ಒಯ್ದು ಜಯ ಬೇರೆ ಗಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಕಲೆ, ಸಂಗೀತ, ಲೇಖನ, ರಂಗ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಂತ ಸೃಜನಶೀಲ ಕ್ರಿಯೆಗಳು ಲಾಭದಾಯಕ ಆಗಿದ್ದರೇನೇ ಬದುಕುಳಿಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ, ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬನೂ ತನ್ನ ಗಳಿಕೆಯನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಲಾಭಕಾಗಿ ಮತ್ತೆ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ ಎಂಬ ಧೋರಣೆಯ ಮೇಲೆಯೇ ಮುಕ್ತ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ರಚಿತವಾಗಿದೆ. ಜಗತ್ತಿನ ಎಲ್ಲರೂ ಹಾಗೆ ಮಾಡುವ ಬದಲು ತಮ್ಮ ಗಳಿಕೆಯನ್ನು ಇಂಥ ನಿರರ್ಥಕ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸುವುದು ಸಮಾಜ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವೆನಿಸುತ್ತದೆ.
ಹಿಂದೆಲ್ಲ ಬಡರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಮಂತ ರಾಷ್ಟ್ರ ಎಂಬ ಎರಡು ವಿಧಗಳಿದ್ದವು. ಈಗ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಹೊರಟ ಹೊಸ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲೂ ಎರಡು ವರ್ಗಗಳಿರುತ್ತವೆ. ‘ಸಂಪರ್ಕ ಇದ್ದ’ ಕೆಲವೇ ಕೆಲವರ ಒಂದು ಗುಂಪು. ಸಂಪರ್ಕ ಇಲ್ಲದೇ ಬೇರೆ ಬೇರೆಯಾಗಿಯೇ ಉಳಿದ ಇತರರ ದೊಡ್ಡ ಗುಂಪು. ಈ ಎರಡು ಗುಂಪುಗಳ ನಡುವೆ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಗಡಿ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಬೇರೆ ಬೇರೆ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಧನಿಕರೆಲ್ಲ ಸೇರಿ ಅವರದೇ ಒಂದು ಕ್ಲಬ್ ಆಗುತ್ತದೆ. ಅವರವರ ನಡುವೆ ಸಂಪತ್ತಿನ ಓಡಾಟ; ಮಾಹಿತಿ ವಿನಿಮಯ; ‘ಅರಿವು’ ಎಂಬ ಹೊಸ ಸಂಪತ್ತಿನ ಲೇವಾದೇವಿ. ಅವರ ನಿರ್ಧಾರ, ಅವರ ನಡುವಳಿಕೆ, ಅವರ ದೂರದರ್ಶಿತ್ವವೇ ಜಗತ್ತಿನ ಆಗುಹೋಗುಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ವೈರುಧ್ಯಗಳಿಂದಾಗಿ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರು ಬೀದಿಗಿಳಿದು ಹೋರಾಟ ನಡೆಸುವುದು ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಕ್ರಮೇಣ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆದಳಿತಗಳೆಲ್ಲ ಸರಕಾರದ ಕೈ ತಪ್ಪಿ ಖಾಸಗಿಯವರ ಕೈಗೆ ಬರುವುದರಿಂದ ರಸ್ತೆ, ಅಂಚೆಗಳ ಹಾಗೆ ಜೈಲು, ಪೊಲೀಸ್ ಕೂಡಾ ಖಾಸಗಿಯವರ ಕೈಗೆ ಬರಲಿಕ್ಕಿದೆ. ಸರಕಾರದ ಪಾತ್ರ ದಿನದಿನಕ್ಕೆ ಕಡಿಮೆ ಆಗುತ್ತ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಕೇವಲ ಮಿಲಿಟರಿ, ಟಂಕಸಾಲೆಯಂಥ ಕೆಲವೇ ರಂಗಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆ ಅದರ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ. ಸರಕಾರದ ಕೈ ಬಿಡುವಾಗಿದ್ದಷ್ಟೂ ಅದರ ಆಡಳಿತ ದಕ್ಷತೆ ಸುಧಾರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಜಗತೀಕರಣದ ಧ್ಯೇಯವಾಕ್ಯ.
ದಕ್ಷತೆ ಎಷ್ಟಿದ್ದರೂ ಅಲ್ಲಿ ಪ್ರಜೆಗಳ ಅಭಿಪ್ರಾಯಕ್ಕೆ ಬೆಲೆ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಏನಿದ್ದೇನು ಪ್ರಯೋಜನ? ಪ್ರಗತಿಶೀಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಬಲ ಶೇಕಡಾ ೮೦ರಷ್ಟಿದೆ. ಆದರೆ ವಿಶ್ವ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳಿಗೆ ಬೆಲೆಯೇ ಇಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ ಅವರು ‘ಸಂಪರ್ಕ ಇದ್ದ’ ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸೇರುವುದಿಲ್ಲ. ಸರಕಾರವೇ ‘ಸಂಪರ್ಕ ಇದ್ದ’ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಭಾವೀ ಕಂಪನಿಗಳ ಕೈಗೊಂಬೆಯ ಹಾಗೆ ವರ್ತಿಸುವಾಗ (ಸಂಸತ್ತಿನ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಕೇಳದೆ ವಾಣಿಜ್ಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯೇ ೧೪೨೯ ಬಗೆಯ ಸರಕುಗಳು ನಮ್ಮ ದೇಶದೊಳಕ್ಕೆ ಬರುವಂತೆ ಅನುಮತಿ ಕೊಡುವಂಥ ಸ್ಥಿತಿ ಬಂದಿರುವಾಗ) ಗಣತಂತ್ರಕ್ಕೆ ಬೆಲೆ ಬಂದೀತೆ?
ವಿಶ್ವವಾಣಿಜ್ಯವನ್ನು ಸಮನ್ವಯಗೊಳಿಸಿದಾಗ ಧನಿಕ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಎಲ್ಲ ಕಡೆಗಳಿಂದಲೂ ಲಾಭವೇ ಲಾಭ. ಹಿಂದುಳಿದ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಇಂಥ ಸಮನ್ವಯದಿಂದಾಗಿ ಮೊದಲ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಂತೂ ಎಲ್ಲ ಕಡೆಗಳಿಂದಲೂ ನಷ್ಟ ಮತ್ತು ನಷ್ಟವನ್ನೇ ಎದುರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳೇ ಜಗತ್ತಿನ ಮುಂದಿನ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಹೊರಟಿವೆ. ಆ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ದಯೆ, ದಾಕ್ಷಿಣ್ಯ, ಸಹಿಷ್ಣುತೆ, ಅನುಕಂಪಗಳಂಥ ಕೋಮಲ ಭಾವನೆಗಳಿಗೆ ಸ್ಥಾನವಿಲ್ಲ. ಲಾಭ ಗಳಿಕೆ, ನಿರ್ದಯ ಆರ್ಥಿಕ ದಕ್ಷತೆ, ನಿರಂತರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಇವು ಆ ಜಗತ್ತಿನ ಲಾಂಛನಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಅಸಮಾನತೆ, ಅನ್ಯಾಯ, ಅಶಕ್ತತೆ, ಅಭದ್ರತೆ ಇವುಗಳತ್ತ ಲಕ್ಷ ಕೊಡಲು ಯಾರಿಗೂ ಆ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಬಿಡುವಿರುವುದಿಲ್ಲ.
ಅಶಕ್ತರ, ಅಲ್ಪಶಕ್ತರ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಕಂಡು ಮರುಗಿ ಬುದ್ಧನಾಗಲು ಹೊರಟವ ಅರ್ಧ ಹಾದಿಯಲ್ಲೇ ಮನಸ್ಸು ಬದಲಾಯಿಸಿ ಮತ್ತೆ ಹಿಂದಿರುಗಿ ಅಂತಃಪುರ ಸೇರಿ ರಾಜಭೋಗಕ್ಕೆ ಆಣಿಯಾಗಬೇಕೆನ್ನುವವರ ಜಗತ್ತು ಅದು.
*
*
*
೧. “(ಜಗತ್ತಿನ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆಲ್ಲ) ಔದ್ಯಮೀಕರಣವೇ ಪರಿಹಾರವೆನ್ನುವುದಾದರೆ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ದೇಶಗಳು ಏಕೆ ಅಸ್ತವ್ಯಸ್ತವಾಗಿವೆ? ಔದ್ಯಮಿಕ ನಾಗರಿಕತೆ ಒಂದು ಪೀಡೆ ಎಂಬುದೇ ವಾಸ್ತವ.
ಮೋಹನದಾಸ್ ಕರಮ್ಚಂದ್ ಗಾಂಧಿ (೧೯೨೬ರಲ್ಲಿ)
೨. ವಿಶ್ವ ಆರೋಗ್ಯದ ಸಂಸ್ಥೆಯ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ –
ಅಗತ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಕಮ್ಮಿ ತೂಕವುಳ್ಳವರ ಸಂಖ್ಯೆ – ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ – ೫೬%, ಭಾರತ – ೫೩%, ಇಥಿಯೋಪಿಯ – ೪೮%. ಅತಿ ತೂಕದಿಂದ ನರಳುವವರ ಸಂಖ್ಯೆ – ಅಮೆರಿಕ – ೫೫%, ರಷ್ಯ – ೫೪%, ಬ್ರಿಟನ್ – ೫೧%, ಜರ್ಮನಿ – ೫೦%.
೩. ತಲಾ ವಾರ್ಷಿಕ ಉತ್ಪನ್ನ ಕೇವಲ ೩೭೦ ಡಾಲರ್ ಇರುವ ಭಾರತ ದೇಶ ಈ ಜಗತ್ತಿನ ೨೦೯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ೧೭೭ನೇ ಶ್ರೇಯಾಕದಲ್ಲಿದೆ. ‘ಟ್ರಾನ್ಸ್ಪರೆನ್ಸಿ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಶನಲ್’ ಸಂಸ್ಥೆಯವರು ರೂಪಿಸಿದ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ಸೂಚ್ಯಂಕದ ಪ್ರಕಾರ ಭಾರತ ದೇಶ ಉನ್ನತ ಶ್ರೇಯಾಂಕದಲ್ಲಿದೆ.
೪. ಮೈಕ್ರೊಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪನಿಯ ಮಾಲಿಕ ಬಿಲ್ ಗೇಟ್ಸ್ನ ಸಂಪತ್ತು ಜಗತ್ತಿನ ೮೫ ದೇಶಗಳ ಒಟ್ಟೂ ನಿವ್ವಳ ಉತ್ಪನ್ನಕ್ಕಿಂತ ಅಧಿಕ.
೫. ಜಗತ್ತಿನ ಒಟ್ಟು ಮಿಲಿಟರಿ ವೆಚ್ಚ (೧೯೯೨ರಲ್ಲಿ) ೮೧೫ ಶತಕೋಟಿ ಡಾಲರ್ ಇತ್ತು. ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನ ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನ ಸಮಸ್ಯೆ ಪರಿಹಾರಕ್ಕೆ ೧೦ ರಿಂದ ೧೫ ಶತಕೋಟಿ ಡಾಲರ್ ಸಾಕು; ಜಗತ್ತಿಗೆ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಸೌಲಭ್ಯ ಒದಗಿಸಲು ೫ ರಿಂದ ೭ ಶತಕೋಟಿ ಡಾಲರ್ ಸಾಕು; ಐದಾರು ಶತಕೋಟಿ ಡಾಲರ್ಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಒದಗಿಸಬಹುದಿತ್ತು.
೬. ಕೊಳ್ಳುಬಾಕ ಸಮಾಜದ ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆ:
ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿವರ್ಷ ತಿಪ್ಪೆರಾಶಿ ಸೇರುವ ಸರಕುಗಳಲ್ಲಿ ೧೬೦ ಕೋಟಿ ಪೆನ್ನುಗಳು, ೨೦೦ ಕೋಟಿ ರೇಝರ್ ಬ್ಲೇಡುಗಳು, ೧೮೦೦ ಕೋಟಿ ಹೀರುಚಡ್ಡಿ (ಡಯಾಪರ್) ಹಾಗೂ ೩೦ ಶತಕೋಟಿ ಲೋಹದ ಡಬ್ಬಿಗಳು ಇರುತ್ತವೆ.
*****